ویزا و اقامت فیلیپین

ویزا و اقامت فیلیپین، مجموعه‌ای از قوانین و فرآیندهای اداری است که دروازه ورود به این کشور زیبا و استراتژیک در جنوب شرقی آسیا را برای اتباع خارجی مشخص می‌کند. فیلیپین به دلایل متعددی از جمله ارائه آموزش باکیفیت به زبان انگلیسی (به‌ویژه در رشته‌های پزشکی)، هزینه‌های زندگی مقرون‌به‌صرفه، طبیعت بکر و سواحل خیره‌کننده، و ارائه برنامه‌های جذاب بازنشستگی، به مقصدی محبوب برای دانشجویان، گردشگران، سرمایه‌گذاران و بازنشستگان تبدیل شده است. درک انواع مختلف ویزاها و الزامات هرکدام، اولین و حیاتی‌ترین گام برای برنامه‌ریزی یک سفر موفق، تحصیل بی‌دغدغه یا مهاجرتی دائمی به این کشور است. سیستم ویزا و اقامت فیلیپین توسط اداره مهاجرت (Bureau of Immigration – BI) مدیریت می‌شود و به دو دسته کلی ویزاهای غیرمهاجرتی (موقت) و ویزاهای مهاجرتی (دائم) تقسیم‌بندی می‌شود. در این مقاله جامع، به بررسی کامل و همه‌جانبه‌ی رایج‌ترین و مهم‌ترین مسیرهای قانونی برای دریافت ویزا و اقامت فیلیپین خواهیم پرداخت.

درک سیستم انواع ویزا و اقامت فیلیپین

سیستم ویزا و اقامت فیلیپین در نگاه اول ممکن است گسترده به نظر برسد، اما می‌توان آن را به دو شاخه اصلی تقسیم کرد. درک این تقسیم‌بندی برای انتخاب مسیر درست ضروری است.

۱. ویزاهای غیرمهاجرتی (Non-Immigrant Visas):
این ویزاها برای اقامت موقت در فیلیپین با هدفی مشخص و برای مدتی محدود صادر می‌شوند. دارنده این ویزا قصد اقامت دائم در کشور را ندارد. این دسته شامل محبوب‌ترین انواع ویزا مانند ویزای توریستی (9a)، ویزای تحصیلی (9f) و ویزای کاری (9g) می‌شود. این ویزاها معمولاً نیازمند تمدید دوره‌ای هستند و اعتبار آن‌ها به تداوم هدفی که برای آن صادر شده‌اند (مانند تحصیل یا اشتغال) بستگی دارد.

۲. ویزاهای مهاجرتی (Immigrant Visas):
این ویزاها به اتباع خارجی اجازه می‌دهند تا به صورت دائم در فیلیپین اقامت و زندگی کنند. این مسیرها معمولاً به «اقامت دائم» (Permanent Residency) منجر می‌شوند. رایج‌ترین راه‌ها برای دریافت این نوع ویزا و اقامت فیلیپین، از طریق ازدواج با یک شهروند فیلیپینی (ویزای 13a)، برای فرزندان شهروندان فیلیپینی، یا از طریق برنامه‌های خاصی مانند ویزای بازنشستگی (SRRV) و سرمایه‌گذاری (SIRV) است که اگرچه «ویژه» نامیده می‌شوند، اما ماهیت اقامت طولانی‌مدت و تقریباً دائمی دارند.

ویزای توریستی (9a)؛ اولین گام برای درک ویزا و اقامت فیلیپین

رایج‌ترین نوع ویزا، ویزای بازدیدکننده موقت یا توریستی (9a) است. این ویزا دروازه ورود بسیاری از افراد به فیلیپین است، حتی کسانی که بعداً قصد تبدیل آن به ویزای تحصیلی یا کاری را دارند.

شرایط دریافت این ویزا بسته به ملیت شما متفاوت است. شهروندان بسیاری از کشورها (مانند کشورهای اروپایی، آمریکا، کانادا و استرالیا) می‌توانند بدون نیاز به ویزای قبلی وارد فیلیپین شوند و در بدو ورود، مجوز اقامت ۳۰ روزه دریافت کنند. شهروندان کشورهایی مانند ایران، باید قبل از سفر، از طریق سفارت یا کنسولگری فیلیپین در کشور خود برای ویزای توریستی 9a اقدام کنند. این ویزا معمولاً برای اقامت اولیه ۳۰ یا ۵۹ روزه صادر می‌شود.

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این نوع ویزا و اقامت فیلیپین، قابلیت تمدید آن در داخل کشور است. دارندگان ویزای 9a می‌توانند با مراجعه به دفاتر اداره مهاجرت (BI) در سراسر فیلیپین، ویزای خود را به صورت دوره‌ای (معمولاً ۱، ۲ یا ۶ ماهه) تمدید کنند. این تمدیدها تا سقف مشخصی (مثلاً ۲۴ یا ۳۶ ماه، بسته به قوانین روز) امکان‌پذیر است. این فرآیند، اگرچه مستلزم پرداخت هزینه و صرف زمان است، اما به گردشگران اجازه می‌دهد تا مدت طولانی‌تری در کشور بمانند یا به دانشجویان آینده فرصت می‌دهد تا فرآیند ثبت‌نام دانشگاه و تبدیل ویزای خود را تکمیل کنند.

ویزای تحصیلی (9f)؛ محبوب‌ترین مسیر برای ویزا و اقامت فیلیپین

مسیر ویزای تحصیلی (9f) یکی از پرتقاضاترین راه‌های دریافت ویزا و اقامت فیلیپین برای جوانان در سراسر جهان است. دانشگاه‌های فیلیپین به دلیل ارائه آموزش باکیفیت به زبان انگلیسی، به‌ویژه در رشته‌های پزشکی، دندانپزشکی، پرستاری و هوانوردی، و همچنین هزینه‌های بسیار مقرون‌به‌صرفه، شهرت زیادی کسب کرده‌اند.

مراحل اخذ ویزای تحصیلی (9f) برای ویزا و اقامت فیلیپین

دو روش اصلی برای دریافت ویزای تحصیلی 9f وجود دارد:

روش اول: اقدام از طریق سفارت (خارج از فیلیپین):
در این روش، متقاضی ابتدا باید از یک دانشگاه یا موسسه آموزشی معتبر و مورد تایید کمیسیون آموزش عالی (CHED) و اداره مهاجرت (BI) پذیرش قطعی (Notice of Acceptance – NOA) دریافت کند. سپس، دانشگاه برای دانشجو درخواست گواهی صلاحیت پذیرش (Certificate of Eligibility for Admission – CEA) از CHED (در صورت نیاز) می‌کند. پس از آماده شدن این مدارک، دانشجو باید با در دست داشتن NOA، مدارک تحصیلی تایید شده (که معمولاً نیاز به تایید سفارت فیلیپین در کشور مبدا دارند)، گواهی سلامت، گواهی عدم سوء‌پیشینه و گواهی تمکن مالی، به سفارت فیلیپین مراجعه کرده و مستقیماً برای ویزای 9f اقدام کند.

تبدیل ویزا و اقامت فیلیپین پس از ورود (تبدیل 9a به 9f)

روش دوم: تبدیل ویزای توریستی به تحصیلی (داخل فیلیپین):
این روش، رایج‌ترین و اغلب ساده‌ترین راه برای دانشجویان بین‌المللی است. دانشجو ابتدا با ویزای توریستی (9a) وارد فیلیپین می‌شود. پس از ورود، به دانشگاه مورد نظر مراجعه کرده، فرآیند ثبت‌نام را تکمیل و مدارک لازم (مانند NOA، مدارک تحصیلی تایید شده، گواهی سلامت محلی و…) را دریافت می‌کند.

سپس، خود دانشجو (یا اغلب با کمک و راهنمایی مستقیم دفتر امور دانشجویان بین‌المللی دانشگاه) به اداره مهاجرت (BI) مراجعه کرده و درخواست «تبدیل ویزا» (Conversion) از 9a به 9f را ثبت می‌کند. این فرآیند اداری ممکن است چند هفته تا چند ماه طول بکشد. در طول این مدت، دانشجو باید ویزای توریستی خود را به طور منظم تمدید کند تا اقامت او قانونی باقی بماند. پس از تایید درخواست، ویزای 9f صادر شده و دانشجو موظف به دریافت کارت ACR I-Card (کارت شناسایی بیگانگان) می‌شود که گواهی اقامت قانونی تحصیلی اوست.

ویزای کاری (9g)؛ مسیر تخصصی ویزا و اقامت فیلیپین

ویزای کاری از پیش ترتیب داده شده (Pre-Arranged Employment Visa) یا 9g، مسیری برای متخصصان خارجی است که از یک شرکت ثبت‌شده در فیلیپین پیشنهاد شغلی معتبر دارند. دریافت این نوع ویزا و اقامت فیلیپین نسبت به ویزای تحصیلی یا توریستی پیچیده‌تر است، زیرا مستقیماً با بازار کار داخلی رقابت می‌کند.

فرآیند اخذ ویزای 9g کاملاً وابسته به کارفرما است. شرکت فیلیپینی باید ثابت کند که به تخصص این فرد خارجی نیاز دارد و هیچ شهروند فیلیپینی واجد شرایط، مایل یا در دسترس برای انجام آن شغل خاص وجود ندارد.

نقش AEP در فرآیند ویزا و اقامت فیلیپین (کاری)

مهم‌ترین پیش‌نیاز برای ویزای 9g، دریافت «مجوز استخدام بیگانه» (Alien Employment Permit – AEP) است. این مجوز توسط وزارت کار و استخدام (DOLE) صادر می‌شود، نه اداره مهاجرت. کارفرما باید ابتدا برای کارمند خارجی خود از DOLE درخواست AEP کند. این فرآیند شامل انتشار آگهی شغلی و اثبات عدم وجود نیروی کار محلی است.

تنها پس از تایید و صدور AEP، کارفرما می‌تواند به اداره مهاجرت (BI) مراجعه کرده و برای کارمند خود درخواست ویزای 9g کند. ویزای 9g معمولاً با اعتبار قرارداد کاری (اغلب ۱، ۲ یا ۳ ساله) صادر می‌شود و قابل تمدید است. این ویزا همچنین به همسر و فرزندان زیر ۲۱ سال دارنده ویزا اجازه می‌دهد تا به عنوان همراه (Dependent) اقامت دریافت کنند.

ویزای بازنشستگی (SRRV)؛ مسیری جذاب برای ویزا و اقامت فیلیپین

یکی از جذاب‌ترین برنامه‌های ویزا و اقامت فیلیپین، ویزای اقامت ویژه بازنشستگان (Special Resident Retiree’s Visa – SRRV) است. این برنامه توسط یک نهاد دولتی مجزا به نام «اداره بازنشستگی فیلیپین» (Philippine Retirement Authority – PRA) مدیریت می‌شود و برای جذب بازنشستگان خارجی و هموطنان سابقی که مایل به اقامت طولانی‌مدت در فیلیپین هستند، طراحی شده است.

ویزای SRRV یک ویزای غیرمهاجرتی ویژه است که به دارنده آن اجازه اقامت نامحدود (Indefinite Stay) با امتیاز ورود و خروج مکرر را می‌دهد. این ویزا تا زمانی که شرایط آن حفظ شود، معتبر است.

شرایط و طرح‌های مختلف ویزا و اقامت فیلیپین (SRRV)

شرایط اصلی برای دریافت ویزای SRRV، سن و سپرده بانکی است. متقاضیان معمولاً باید ۵۰ سال یا بیشتر سن داشته باشند.

شرط کلیدی، واریز یک سپرده ارزی مشخص (Time Deposit) در یکی از بانک‌های مورد تایید PRA در فیلیپین است. مبلغ این سپرده بسته به طرح انتخابی و اینکه آیا متقاضی مستمری بازنشستگی ماهانه دارد یا خیر، متغیر است. این مبلغ به طور تقریبی می‌تواند از ۱۰,۰۰۰ دلار آمریکا (برای افراد با مستمری) تا ۲۰,۰۰۰ دلار آمریکا (برای افراد بدون مستمری) باشد.

این سپرده باید تا زمانی که فرد دارنده ویزای SRRV است، در بانک باقی بماند. این مبلغ به نام خود متقاضی است و در صورت انصراف از ویزا، قابل برداشت می‌باشد. ویزای SRRV مزایای زیادی از جمله معافیت از برخی عوارض گمرکی برای ورود وسایل شخصی و معافیت از گزارش سالانه به اداره مهاجرت را ارائه می‌دهد.

ویزای سرمایه‌گذاری (SIRV)؛ راهی دیگر برای ویزا و اقامت فیلیپین

برای کارآفرینان و سرمایه‌گذارانی که به دنبال راه‌اندازی کسب‌وکار و اقامت در فیلیپین هستند، ویزای اقامت ویژه سرمایه‌گذار (Special Investor’s Resident Visa – SIRV) گزینه‌ی مناسبی است. این برنامه توسط «هیئت سرمایه‌گذاری» (Board of Investments – BOI) مدیریت می‌شود.

شرط اصلی برای این نوع ویزا و اقامت فیلیپین، انتقال و سرمایه‌گذاری مبلغ قابل توجهی در این کشور است. متقاضی باید حداقل ۷۵,۰۰۰ دلار آمریکا را به فیلیپین منتقل کرده و آن را در یکی از اشکال مورد تایید سرمایه‌گذاری کند. این سرمایه‌گذاری می‌تواند شامل خرید سهام در شرکت‌های ثبت‌شده در بورس، سرمایه‌گذاری در شرکت‌های جدید یا موجود در بخش‌های تولیدی و خدماتی مورد تایید BOI باشد.

ویزای SIRV به متقاضی، همسر و فرزندان مجرد زیر ۲۱ سال او اجازه اقامت نامحدود در فیلیپین را می‌دهد، مادامی که سرمایه‌گذاری ۷۵,۰۰۰ دلاری حفظ شده و قوانین برنامه رعایت شود.

ویزای ازدواج (13a)؛ مستقیم‌ترین راه برای ویزا و اقامت فیلیپین دائم

برای اتباع خارجی که به صورت قانونی با یک شهروند فیلیپینی ازدواج کرده‌اند، مستقیم‌ترین مسیر برای دریافت اقامت دائم، ویزای مهاجرتی غیرسهمیه‌ای (Non-Quota Immigrant Visa) بر اساس ازدواج، معروف به ویزای 13a است.

این فرآیند معمولاً دو مرحله‌ای است. ابتدا، متقاضی باید مدارک معتبر ازدواج (که اگر در خارج از فیلیپین ثبت شده، باید توسط سفارت فیلیپین تایید شود)، مدارک هویتی همسر فیلیپینی، و اثبات اینکه ازدواج صوری نیست و توانایی مالی برای حمایت از خانواده وجود دارد را به اداره مهاجرت ارائه دهد.

پس از تایید، ابتدا یک ویزای ۱ ساله آزمایشی (Probationary) صادر می‌شود. پس از گذشت این یک سال، زوجین باید مجدداً به اداره مهاجرت مراجعه و مصاحبه شوند تا ثابت کنند که ازدواج همچنان پابرجا و واقعی است. در صورت تایید، ویزای 13a به «اقامت دائم» (Permanent Resident) تبدیل می‌شود و فرد کارت ACR I-Card با وضعیت دائم دریافت می‌کند. این مطمئن‌ترین شکل ویزا و اقامت فیلیپین برای اقامت بلندمدت است.

کارت ACR I-Card و نقش آن در ویزا و اقامت فیلیپین

تقریباً تمام دارندگان ویزاهای غیرمهاجرتی و مهاجرتی که بیش از ۵۹ روز در فیلیپین اقامت دارند (به جز موارد خاصی مانند دارندگان SRRV که کارت خود را از PRA می‌گیرند)، ملزم به دریافت کارت ACR I-Card هستند.

ACR I-Card (Alien Certificate of Registration Identity Card) یک کارت شناسایی هوشمند و مبتنی بر ریزتراشه است که توسط اداره مهاجرت فیلیپین (BI) صادر می‌شود. این کارت، مدرک رسمی و قانونی اقامت شما در فیلیپین است و اطلاعات بیومتریک، نوع ویزا و مدت اعتبار آن را در خود جای داده است.

این کارت برای انجام بسیاری از امور اداری، بانکی، تمدید ویزا و حتی سفرهای داخلی ضروری است و به عنوان کارت شناسایی رسمی شما به عنوان یک مقیم خارجی در فیلیپین عمل می‌کند. عدم دریافت یا تمدید نکردن این کارت می‌تواند منجر به جریمه‌های سنگین شود.

چالش‌ها و ملاحظات در فرآیند ویزا و اقامت فیلیپین

در حالی که مسیرهای متعددی برای دریافت ویزا و اقامت فیلیپین وجود دارد، متقاضیان باید از چالش‌های احتمالی نیز آگاه باشند. بزرگترین چالش، **بوروکراسی اداری** است. فرآیندهای اداره مهاجرت (BI) می‌تواند کند، زمان‌بر و نیازمند کاغذبازی‌های متعدد باشد. کوچکترین نقص در مدارک می‌تواند منجر به تاخیرهای طولانی شود.

**رعایت دقیق قوانین** حیاتی است. اقامت بیش از مدت اعتبار ویزا (Overstaying) به شدت جریمه دارد. همانطور که اشاره شد، کار کردن با ویزای تحصیلی یا توریستی مطلقاً ممنوع است و می‌تواند منجر به لغو ویزا، بازداشت و اخراج (Deportation) از کشور شود.

**هزینه‌های اداری** نیز باید در نظر گرفته شوند. هر تمدید ویزا، تبدیل ویزا، صدور کارت ACR I-Card و سایر خدمات مهاجرتی شامل هزینه‌هایی است که باید در بودجه‌بندی لحاظ شوند. صبر، دقت در آماده‌سازی مدارک و پیروی کامل از قوانین، کلید موفقیت در فرآیند پیچیده اما قابل مدیریت ویزا و اقامت فیلیپین است.

پرسش و پاسخ‌های متداول درباره ویزا و اقامت فیلیپین

سوال ۱: آیا می‌توانم ویزای توریستی خود را برای ویزا و اقامت فیلیپین تمدید کنم؟

بله. ویزای توریستی (9a) را می‌توان به راحتی در داخل فیلیپین و با مراجعه به دفاتر اداره مهاجرت (BI) تمدید کرد. این تمدیدها می‌توانند به صورت ۱، ۲ یا ۶ ماهه باشند و تا سقف کلی مشخصی (مثلاً ۲۴ یا ۳۶ ماه) قابل تکرار هستند. البته هر تمدید شامل پرداخت هزینه است و پس از مدتی، هزینه‌ها ممکن است افزایش یابند.

سوال ۲: آیا ویزای تحصیلی (9f) اجازه کار در سیستم ویزا و اقامت فیلیپین را می‌دهد؟

خیر. پاسخ قاطع «خیر» است. ویزای دانشجویی 9f منحصراً برای تحصیل تمام‌وقت صادر می‌شود و دارنده آن مجاز به انجام هیچ‌گونه «کار انتفاعی» (دریافت حقوق) نیست. کار کردن با ویزای تحصیلی غیرقانونی است و عواقب جدی از جمله لغو ویزا و اخراج از کشور را در پی دارد. برای کارهای بسیار خاص و کوتاه‌مدت مانند کارآموزی‌های پولی که بخشی از برنامه درسی است، ممکن است بتوان برای «مجوز کار ویژه» (SWP) اقدام کرد، اما این مجوز برای کار پاره‌وقت در رستوران یا فروشگاه نیست.

سوال ۳: محبوب‌ترین راه برای اخذ ویزا و اقامت فیلیپین (دائم) چیست؟

برای اقامت دائم واقعی، ویزای 13a (ازدواج با شهروند فیلیپینی) مستقیم‌ترین راه است. اما برای افرادی که این شرایط را ندارند، محبوب‌ترین، ساده‌ترین و جذاب‌ترین مسیر برای اقامت طولانی‌مدت (که عملاً کارکردی شبیه به دائم دارد)، ویزای بازنشستگی ویژه (SRRV) است. این ویزا به دلیل نیاز به سپرده بانکی نسبتاً پایین و مزایای متعدد، بسیار مورد توجه قرار گرفته است.

سوال ۴: AEP چیست و چه تفاوتی با ویزای 9g در سیستم ویزا و اقامت فیلیپین دارد؟

این دو اغلب با هم اشتباه گرفته می‌شوند. AEP (Alien Employment Permit) یک «مجوز کار» است که توسط وزارت کار (DOLE) صادر می‌شود و ثابت می‌کند که شما مجاز به گرفتن یک شغل خاص هستید. ویزای 9g یک «ویزای اقامت» است که توسط اداره مهاجرت (BI) صادر می‌شود و به شما اجازه می‌دهد که بر اساس آن شغل، در فیلیپین زندگی کنید. شما نمی‌توانید بدون داشتن AEP، برای ویزای 9g اقدام کنید. پس AEP پیش‌نیاز 9g است.

سوال ۵: چقدر طول می‌کشد تا ویزا و اقامت فیلیپین (تحصیلی) صادر شود؟

زمان متغیر است. اگر از سفارت فیلیپین در خارج از کشور اقدام کنید، ممکن است چند هفته طول بکشد. اگر از روش رایج‌تر (تبدیل ویزای 9a به 9f) در داخل فیلیپین استفاده کنید، فرآیند اداری در اداره مهاجرت (BI) می‌تواند از چند هفته تا چند ماه (گاهی ۲ تا ۴ ماه) به طول انجامد. در این مدت، اقامت شما با تمدید ویزای توریستی کاملاً قانونی است.