مهاجرت به پرتغال، دروازه‌ای مطمئن به سوی زندگی در قلب اروپای غربی

مهاجرت به پرتغال، انتخابی است که در سال‌های اخیر زندگی هزاران نفر را در سراسر جهان تغییر داده و به یکی از محبوب‌ترین موضوعات در میان علاقمندان به زندگی در اروپا تبدیل شده است. این کشور که در غربی‌ترین نقطه قاره سبز و در همسایگی اقیانوس اطلس واقع شده، با ترکیبی از امنیت بالا، هزینه‌های زندگی مقرون‌به‌صرفه و آب‌وهوای مدیترانه‌ای، مقصدی ایده‌آل برای بازنشستگان، سرمایه‌گذاران، دانشجویان و نیروهای کار متخصص است. وقتی صحبت از جابجایی بین‌المللی می‌شود، ثبات اقتصادی و سیاسی نقش کلیدی ایفا می‌کند و خوشبختانه این سرزمین با عضویت در اتحادیه اروپا و منطقه شینگن، تمامی این مزایا را یکجا ارائه می‌دهد. فرآیند اخذ اقامت در این کشور نسبت به بسیاری از همسایگان اروپایی خود دارای انعطاف بیشتری است و قوانین مهاجرتی آن به گونه‌ای طراحی شده که جذب سرمایه و استعداد را تسهیل کند. در این مقاله بسیار مفصل و جامع، ما قصد داریم تمامی روش‌ها، چالش‌ها، هزینه‌ها و مراحل قانونی مربوط به این مسیر پرطرفدار را بررسی کنیم تا شما بتوانید با دیدی باز و اطلاعاتی دقیق، آینده خود و خانواده‌تان را ترسیم کنید.

چرا مهاجرت به پرتغال بهترین گزینه در اروپا محسوب می‌شود؟

دلایل متعددی وجود دارد که باعث شده است آمار مهاجرت به پرتغال در دهه گذشته رشد چشمگیری داشته باشد. نخستین و شاید مهم‌ترین فاکتور، امنیت است. این کشور همواره در رتبه‌بندی‌های جهانی (مانند شاخص صلح جهانی) در بین ۵ کشور امن دنیا قرار دارد. نرخ جرم و جنایت بسیار پایین است و ثبات سیاسی حاکم بر جامعه، محیطی آرام برای رشد فرزندان و زندگی خانوادگی فراهم می‌کند. علاوه بر امنیت، فرهنگ پذیرنده و گرم مردم این سرزمین، فرآیند ادغام در جامعه را برای مهاجران بسیار آسان کرده است. مردم محلی رفتار بسیار دوستانه‌ای با خارجی‌ها دارند و سطح تسلط به زبان انگلیسی در شهرهای بزرگ و مناطق توریستی بسیار بالاست که این امر مانع زبانی را در ابتدای ورود کم‌رنگ می‌کند.

دلیل دیگری که متقاضیان را به سمت مهاجرت به پرتغال سوق می‌دهد، سیستم بهداشت و درمان باکیفیت و ارزان است. ساکنان قانونی این کشور به خدمات درمانی عمومی دسترسی دارند که هزینه‌های آن بسیار ناچیز است. همچنین، سیستم آموزشی استاندارد که با معاهده بولونیا هماهنگ است، امکان تحصیل فرزندان را در مدارس دولتی (رایگان) و دانشگاه‌های معتبر فراهم می‌آورد. آب‌وهوای معتدل با بیش از ۳۰۰ روز آفتابی در سال، کیفیت زندگی را به شدت افزایش داده و برای کسانی که از سرمای شمال اروپا گریزان هستند، پناهگاهی امن ساخته است. تمامی این موارد در کنار یکدیگر، بسته‌ای کامل از رفاه و آرامش را برای کسانی که این مسیر را انتخاب می‌کنند، به ارمغان می‌آورد.

انواع روش‌های قانونی برای مهاجرت به پرتغال

دولت این کشور برای جذب اقشار مختلف، ویزاها و روش‌های اقامتی متنوعی را طراحی کرده است. شناخت دقیق این روش‌ها اولین گام در پروسه مهاجرت به پرتغال است. برخلاف برخی کشورها که تنها بر روی نیروی کار تمرکز دارند، سیاست‌های مهاجرتی در اینجا طیف وسیعی از افراد، از صاحبان درآمد مستقل گرفته تا کارآفرینان و دانشجویان را پوشش می‌دهد. در ادامه به تشریح مهم‌ترین و پرکاربردترین این روش‌ها می‌پردازیم.

مهاجرت به پرتغال از طریق تمکن مالی و بازنشستگی (ویزای D7)

یکی از مشهورترین و پرطرفدارترین روش‌ها برای مهاجرت به پرتغال، اخذ ویزای D7 است که به ویزای بازنشستگی یا تمکن مالی نیز شهرت دارد. این روش برای افرادی طراحی شده است که دارای درآمد غیرفعال و مستمر هستند. درآمد غیرفعال به درآمدی گفته می‌شود که نیاز به حضور فیزیکی و کار روزانه فرد ندارد، مانند حقوق بازنشستگی، اجاره املاک، سود سهام یا سود سپرده بانکی. شرط اصلی در این روش این است که متقاضی ثابت کند درآمد ماهیانه او به اندازه حداقل حقوق تعیین شده در این کشور است و می‌تواند بدون نیاز به کار کردن در خاک اروپا، هزینه‌های زندگی خود و خانواده‌اش را تامین کند. این روش به دلیل عدم نیاز به سرمایه‌گذاری کلان اولیه، بسیار محبوب است و منجر به دریافت کارت اقامت می‌شود که پس از ۵ سال قابل تبدیل به اقامت دائم یا پاسپورت است.

مهاجرت به پرتغال ویژه عشایر دیجیتال و دورکارها (ویزای D8)

با تغییر سبک کاری در دنیای مدرن، دولت لایسنس جدیدی را برای تسهیل مهاجرت به پرتغال معرفی کرده است که مختص عشایر دیجیتال (Digital Nomads) است. این ویزا که با نام D8 شناخته می‌شود، برای افرادی مناسب است که در خارج از کشور استخدام هستند یا به صورت فریلنسر برای کارفرمایان خارجی کار می‌کنند و می‌توانند کار خود را از راه دور و از طریق اینترنت انجام دهند. برخلاف ویزای D7 که بر درآمد غیرفعال تمرکز دارد، ویزای D8 بر درآمد فعال شغلی تمرکز دارد. متقاضیان باید قرارداد کاری یا اسناد خدماتی ارائه دهند و نشان دهند که میانگین درآمد ماهانه آن‌ها (که معمولاً باید چند برابر حداقل حقوق باشد) برای زندگی راحت کافی است. این ویزا پرتغال را به هابی برای متخصصان تکنولوژی و فریلنسرهای جهان تبدیل کرده است.

مهاجرت به پرتغال از طریق سرمایه‌گذاری (ویزای طلایی)

برنامه ویزای طلایی (Golden Visa) یکی از لوکس‌ترین مسیرهای مهاجرت به پرتغال است که برای سرمایه‌گذاران غیراروپایی طراحی شده است. اگرچه قوانین این ویزا در سال‌های اخیر دستخوش تغییرات شده و بخش خرید املاک مسکونی در شهرهای بزرگ محدود یا حذف شده است، اما همچنان روش‌های جذابی مانند سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر (Venture Capital Funds)، کمک به پروژه‌های تحقیقاتی علمی، یا حمایت از میراث فرهنگی و هنری وجود دارد. مزیت بزرگ این روش این است که شرط حضور فیزیکی در کشور بسیار کم است (حدود ۷ روز در سال)، اما همچنان پس از ۵ سال می‌توان برای شهروندی اقدام کرد. این گزینه برای کسانی که می‌خواهند بیزینس خود را در کشور مبدا حفظ کنند اما یک پلن B مطمئن در اروپا داشته باشند، عالی است.

مهاجرت به پرتغال از طریق استارتاپ و کارآفرینی (ویزای D2)

برای کارآفرینان و صاحبان ایده‌های نوآورانه، مسیر مهاجرت به پرتغال از طریق ویزای D2 یا ویزای استارتاپ هموار است. ویزای D2 برای کسانی است که قصد دارند یک کسب‌وکار کوچک یا متوسط را در این کشور راه‌اندازی کنند یا در یک بیزینس موجود سرمایه‌گذاری نمایند. در مقابل، ویزای استارتاپ مختص ایده‌های مبتنی بر تکنولوژی و نوآوری است که پتانسیل رشد بالا و جهانی شدن را دارند. در این روش، ارائه یک بیزینس پلن (طرح توجیهی) قوی که سودآوری و ایجاد اشتغال را نشان دهد، ضروری است. دولت با ایجاد مراکز رشد (Incubators) از این ایده‌ها حمایت می‌کند و اکوسیستم استارتاپی شهرهایی مانند لیسبون را به یکی از پویاترین محیط‌ها در اروپا تبدیل کرده است.

مهاجرت به پرتغال از طریق تحصیل و دانشگاه

دانشجویان نیز سهم بزرگی در آمار مهاجرت به پرتغال دارند. دانشگاه‌های این کشور با قدمتی تاریخی و رتبه‌های علمی مناسب، دوره‌های متنوعی را به زبان‌های پرتغالی و انگلیسی ارائه می‌دهند. شهریه دانشگاه‌ها در مقایسه با کشورهایی نظیر انگلستان یا آمریکا بسیار پایین‌تر است و مدارک صادر شده اعتبار بین‌المللی دارند. دانشجویان پس از فارغ‌التحصیلی فرصت دارند تا به جستجوی کار بپردازند و ویزای تحصیلی خود را به اقامت کاری تبدیل کنند. این روش یکی از کم‌ریسک‌ترین و مطمئن‌ترین راه‌ها برای جوانانی است که قصد ساختن آینده‌ای روشن در اروپا را دارند.

مهاجرت به پرتغال از طریق کار و تخصص (ویزای D1 و D3)

اگر شما دارای تخصص ویژه‌ای هستید و موفق به دریافت پیشنهاد شغلی (Job Offer) از یک کارفرمای پرتغالی شوید، می‌توانید از طریق ویزای کاری برای مهاجرت به پرتغال اقدام کنید. ویزای D1 برای مشاغل عمومی و ویزای D3 برای متخصصان با مهارت بالا (Highly Qualified) و محققان در نظر گرفته شده است. با توجه به کمبود نیروی کار در برخی بخش‌ها مانند فناوری اطلاعات، بهداشت و گردشگری، شانس یافتن کار برای متخصصان این حوزه‌ها بیشتر است. داشتن قرارداد کاری معتبر، کلید اصلی ورود از این طریق است و پس از ورود، فرد از تمامی حقوق شهروندی و بیمه اجتماعی برخوردار خواهد شد.

بررسی دقیق هزینه‌های زندگی پس از مهاجرت به پرتغال

یکی از جذاب‌ترین جنبه‌های مهاجرت به پرتغال، پایین بودن هزینه‌های زندگی نسبت به استاندارد اروپای غربی است. البته این هزینه بسته به شهر محل سکونت و سبک زندگی افراد متغیر است. شهرهای بزرگ مانند لیسبون (پایتخت) و پورتو گران‌تر از شهرهای کوچک و مناطق داخلی کشور هستند. بخش عمده هزینه‌ها مربوط به مسکن است. اجاره یک آپارتمان در مرکز شهرهای بزرگ طی سال‌های اخیر افزایش یافته است، اما همچنان در مقایسه با لندن، پاریس یا مادرید مناسب‌تر است. در شهرهای کوچک‌تر می‌توان با هزینه‌ای بسیار کمتر مسکن باکیفیتی تهیه کرد.

هزینه‌های مواد غذایی، حمل و نقل عمومی، اینترنت و تفریحات در این کشور بسیار معقول است. استفاده از محصولات محلی، میوه‌ها و سبزیجات تازه و ماهی که در این کشور فراوان است، می‌تواند هزینه‌های خوراک را به شدت کاهش دهد. همچنین، بسیاری از خدمات اجتماعی مانند مدارس دولتی رایگان هستند که بار مالی خانواده‌ها را کم می‌کند. برای یک زوج، میانگین هزینه ماهیانه (بدون در نظر گرفتن اجاره‌های لوکس) می‌تواند عددی منطقی و قابل مدیریت باشد که اجازه می‌دهد حتی با درآمدهای متوسط نیز کیفیت زندگی بالایی را تجربه کنند.

مراحل اخذ اقامت دائم و تابعیت در پروسه مهاجرت به پرتغال

هدف نهایی اکثر افراد از مهاجرت به پرتغال، دریافت پاسپورت قدرتمند این کشور است. قوانین تابعیت در اینجا یکی از لیبرال‌ترین قوانین در اروپاست. طبق قانون، هر فرد خارجی که به مدت ۵ سال اقامت قانونی (موقت) در این کشور داشته باشد، می‌تواند برای اقامت دائم و سپس شهروندی درخواست دهد. این دوره ۵ ساله در مقایسه با بسیاری از کشورها که نیاز به ۱۰ سال اقامت دارند، بسیار کوتاه است.

برای تبدیل اقامت موقت به دائم یا پاسپورت، علاوه بر شرط زمان، متقاضی باید گواهی عدم سوءپیشینه ارائه دهد و نشان دهد که در این مدت مالیات‌های خود را پرداخت کرده است. نکته مهم دیگر، یادگیری زبان است. برای اخذ پاسپورت، ارائه مدرک زبان پرتغالی در سطح A2 (که سطح مقدماتی و پایه محسوب می‌شود) الزامی است. این سطح از زبان با گذراندن دوره‌های کوتاه قابل دستیابی است. پاسپورت پرتغال یکی از معتبرترین پاسپورت‌های جهان است که امکان سفر بدون ویزا به بیش از ۱۸۰ کشور دنیا (از جمله آمریکا و کانادا) و حق زندگی و کار در هر نقطه از اتحادیه اروپا را فراهم می‌کند.

مزایا و چالش‌های واقعی مهاجرت به پرتغال

مانند هر مقصد دیگری، مهاجرت به پرتغال نیز دارای دو روی سکه است. از مزایا می‌توان به آب‌وهوای بی‌نظیر، مردمی مهربان، امنیت مثال‌زدنی، غذاهای لذیذ و سالم، و سرعت پایین و آرامش‌بخش زندگی اشاره کرد. اینجا مکانی است که استرس روزمره کمتر حس می‌شود و تعادل بین کار و زندگی (Work-Life Balance) اهمیت زیادی دارد. موقعیت جغرافیایی کشور نیز دسترسی آسان به سایر نقاط اروپا و جهان را ممکن می‌سازد.

اما در کنار این زیبایی‌ها، چالش‌هایی نیز در مسیر مهاجرت به پرتغال وجود دارد. بوروکراسی اداری و کندی سیستم‌های دولتی گاهی می‌تواند کلافه‌کننده باشد. فرآیندهای تمدید کارت اقامت یا امور بانکی ممکن است بیش از حد انتظار زمان ببرند. همچنین، سطح دستمزدها در این کشور نسبت به قدرت‌های اقتصادی اروپا مانند آلمان کمتر است، هرچند هزینه‌های زندگی نیز پایین‌تر است. خانه‌های قدیمی در زمستان ممکن است سیستم گرمایشی مدرن نداشته باشند که نیاز به بازسازی یا استفاده از هیترهای برقی دارد. آگاهی از این واقعیت‌ها به شما کمک می‌کند تا انتظارات واقع‌بینانه‌ای داشته باشید و از شوک فرهنگی جلوگیری کنید.

سوالات متداول درباره مهاجرت به پرتغال

۱. آیا برای مهاجرت به پرتغال حتماً باید زبان پرتغالی بلد باشیم؟

برای مراحل اولیه اخذ ویزا و ورود به کشور، معمولاً نیازی به مدرک زبان پرتغالی نیست (مگر برای ویزای تحصیلی در مقطع لیسانس). بسیاری از مردم به انگلیسی مسلط هستند. اما برای ادغام در جامعه، یافتن کارهای محلی و در نهایت اخذ پاسپورت پس از ۵ سال، یادگیری زبان در سطح پایه (A2) ضروری خواهد بود.

۲. حداقل درآمد لازم برای ویزای تمکن مالی (D7) چقدر است؟

مبلغ دقیق هر سال توسط دولت بر اساس حداقل حقوق تغییر می‌کند. به طور کلی و تقریبی، متقاضی اصلی باید درآمدی معادل ۱۰۰ درصد حداقل حقوق، همسر ۵۰ درصد و هر فرزند ۳۰ درصد آن مبلغ را داشته باشند. داشتن پس‌انداز در حساب بانکی معادل یک سال از این مبالغ نیز توصیه می‌شود.

۳. آیا فرزندان متولد شده در پرتغال پاسپورت می‌گیرند؟

بله، قوانین خاک در مهاجرت به پرتغال دستخوش تغییرات مثبتی شده است. اگر یکی از والدین حداقل یک سال اقامت قانونی در کشور داشته باشد، فرزندی که در خاک پرتغال متولد می‌شود، می‌تواند از بدو تولد شهروندی و پاسپورت پرتغالی دریافت کند.

۴. آیا با مهاجرت به پرتغال می‌توانیم در سایر کشورهای اروپا کار کنیم؟

با کارت اقامت موقت پرتغال، شما حق سفر آزادانه به کشورهای حوزه شینگن را دارید، اما حق کار و زندگی طولانی‌مدت در کشور دیگر را ندارید. تنها پس از اخذ شهروندی و پاسپورت پرتغال است که می‌توانید بدون محدودیت در هر کجای اتحادیه اروپا کار و زندگی کنید.

۵. پروسه اخذ ویزای مهاجرت به پرتغال چقدر طول می‌کشد؟

این زمان بسته به نوع ویزا و شلوغی اداره مهاجرت متفاوت است. به طور معمول، از زمان تحویل مدارک به سفارت تا صدور ویزای ورود، بین ۲ تا ۴ ماه زمان می‌برد. پس از ورود به کشور نیز پروسه دریافت کارت اقامت ممکن است چند ماه دیگر به طول انجامد.