ویزا و اقامت بلژیک

ویزا و اقامت بلژیک، کلید ورود به قلب اروپا و دروازه‌ای به سوی فرصت‌های بی‌شمار تحصیلی، شغلی و زندگی باکیفیت است. فرآیند اخذ ویزا و پس از آن، دریافت کارت اقامت، یکی از اساسی‌ترین و مهم‌ترین مراحل برای هر فردی است که قصد مهاجرت یا اقامت طولانی‌مدت در این کشور پیشرفته را دارد. بلژیک به عنوان عضوی از منطقه شنگن، از قوانین و مقررات ویزای یکپارچه اروپا پیروی می‌کند، اما برای اقامت‌های بلندمدت، قوانین ملی خاص خود را نیز به اجرا می‌گذارد. درک دقیق انواع ویزا، تفاوت میان اقامت موقت و دائم، و آگاهی از مدارک و شرایط مورد نیاز برای هر کدام، نقش حیاتی در موفقیت‌آمیز بودن این مسیر ایفا می‌کند. چه هدف شما تحصیل در یکی از دانشگاه‌های معتبر بلژیک باشد، چه یافتن یک موقعیت شغلی مناسب یا پیوستن به خانواده، آشنایی با پیچیدگی‌های این فرآیند اداری ضروری است. در این مقاله جامع، به صورت کامل و دقیق، تمام جنبه‌های مرتبط با ویزا و اقامت بلژیک را مورد بررسی قرار می‌دهیم تا راهنمایی شفاف برای شما عزیزان باشیم.

انواع ویزا: اولین گام در مسیر ویزا و اقامت بلژیک

قبل از هر اقدامی، باید نوع ویزای متناسب با هدف خود از سفر به بلژیک را مشخص کنید. ویزاهای بلژیک به طور کلی به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: ویزای کوتاه‌مدت (شنگن) و ویزای بلندمدت (ملی).

ویزای کوتاه‌مدت شنگن (نوع C)

این ویزا برای اقامت‌های کمتر از ۹۰ روز در یک دوره ۱۸۰ روزه در منطقه شنگن صادر می‌شود. این نوع ویزا برای اهداف توریستی، دیدارهای خانوادگی، سفرهای کاری کوتاه، شرکت در کنفرانس‌ها یا رویدادهای ورزشی و فرهنگی مناسب است. دارنده ویزای شنگن بلژیک می‌تواند به تمام ۲۷ کشور عضو این پیمان سفر کند. مدارک اصلی برای این ویزا شامل اثبات هدف از سفر (مانند رزرو هتل یا دعوتنامه)، اثبات تمکن مالی، بیمه مسافرتی و بلیط رفت و برگشت است.

ویزای بلندمدت ملی (نوع D)

اگر قصد شما اقامت بیش از ۹۰ روز در بلژیک است، باید برای ویزای نوع D درخواست دهید. این ویزا پیش‌نیاز اصلی برای دریافت کارت اقامت بلژیک است. ویزای بلندمدت برای اهداف مشخصی صادر می‌شود که هر کدام شرایط و مدارک خاص خود را دارند. مهم‌ترین انواع این ویزا عبارتند از:

• ویزای تحصیلی: برای دانشجویانی که از یک موسسه آموزش عالی در بلژیک پذیرش گرفته‌اند.
• ویزای کاری: برای افرادی که یک پیشنهاد شغلی از کارفرمای بلژیکی دارند و مجوز کار (Single Permit) دریافت کرده‌اند.
• ویزای الحاق به خانواده: برای همسر، فرزندان زیر ۱۸ سال یا والدین افرادی که مقیم قانونی یا شهروند بلژیک هستند.
• ویزای کارآفرینی: برای افرادی که قصد راه‌اندازی کسب‌وکار در بلژیک را دارند و کارت حرفه‌ای (Professional Card) دریافت کرده‌اند.

فرآیند درخواست ویزای نوع D پیچیده‌تر و زمان‌برتر از ویزای شنگن است و نیازمند ارائه مدارک کامل و دقیق به سفارت یا کنسولگری بلژیک می‌باشد.

فرآیند دریافت کارت اقامت بلژیک پس از ورود

دریافت ویزای نوع D تنها مجوز ورود شما به بلژیک است. مرحله بعدی برای تکمیل فرآیند ویزا و اقامت بلژیک، ثبت‌نام در شهرداری و دریافت کارت اقامت است.

مرحله اول: ثبت‌نام در شهرداری (Commune/Stadhuis)

پس از ورود به بلژیک با ویزای D، شما موظف هستید ظرف مدت ۸ روز کاری به شهرداری محل سکونت خود مراجعه کرده و ورود خود را ثبت کنید. در این مرحله باید مدارکی مانند پاسپورت با ویزای الصاق شده، قرارداد اجاره مسکن و چند قطعه عکس پرسنلی را ارائه دهید.

مرحله دوم: تایید آدرس توسط پلیس محلی

پس از ثبت‌نام اولیه، پلیس محلی برای تایید صحت آدرس محل سکونت شما، به منزل‌تان مراجعه خواهد کرد. این مرحله برای جلوگیری از ثبت آدرس‌های صوری انجام می‌شود و حضور شما در منزل در زمان مراجعه پلیس (که معمولاً از قبل هماهنگ نمی‌شود) ضروری است.

مرحله سوم: دریافت کارت اقامت الکترونیکی (E-Card)

پس از تایید موفقیت‌آمیز آدرس توسط پلیس، شهرداری شما را برای انگشت‌نگاری و صدور کارت اقامت الکترونیکی دعوت می‌کند. این کارت (معروف به کارت A برای شهروندان غیراروپایی) شناسه رسمی شما در بلژیک است و به شما اجازه می‌دهد تا به صورت قانونی در این کشور زندگی، کار (در صورت داشتن مجوز) و تحصیل کنید. این کارت‌ها معمولاً یک ساله صادر شده و تا زمانی که شرایط اقامت شما پابرجا باشد، سالانه تمدید می‌شوند.

شرایط و مسیر دریافت اقامت دائم و شهروندی بلژیک

هدف نهایی بسیاری از مهاجران، دستیابی به اقامت دائم و در نهایت شهروندی است. این مراحل نیازمند صبر و رعایت کامل قوانین کشور است.

اقامت دائم (Permanent Residence)

برای دریافت اقامت دائم بلژیک، شما باید به طور کلی شرایط زیر را داشته باشید:

• ۵ سال اقامت قانونی و بدون وقفه: شما باید به مدت پنج سال مستمر با یک کارت اقامت موقت معتبر در بلژیک زندگی کرده باشید. غیبت‌های کوتاه (کمتر از ۶ ماه متوالی و مجموعاً کمتر از ۱۰ ماه در ۵ سال) معمولاً مشکلی ایجاد نمی‌کند.
• اثبات درآمد پایدار: شما باید نشان دهید که منابع مالی کافی و پایدار برای حمایت از خود و خانواده‌تان دارید و سربار سیستم تأمین اجتماعی کشور نیستید.
• بیمه درمانی: داشتن پوشش بیمه درمانی معتبر الزامی است.

کارت اقامت دائم (کارت B) به شما اجازه می‌دهد تا بدون نیاز به تمدید سالانه و با حقوقی نزدیک به شهروندان، در بلژیک زندگی کنید.

شهروندی (Citizenship)

مسیر شهروندی پس از دریافت اقامت دائم هموارتر می‌شود. شرایط اصلی برای درخواست تابعیت بلژیک عبارتند از:

• ۵ سال اقامت قانونی در بلژیک.
• اثبات دانش یکی از سه زبان ملی (هلندی، فرانسوی یا آلمانی) در سطح A2.
• اثبات ادغام اجتماعی و اقتصادی (مانند داشتن شغل، تحصیل یا شرکت در دوره‌های ادغام).

دریافت پاسپورت بلژیکی به شما تمام حقوق یک شهروند اتحادیه اروپا، از جمله حق رأی و آزادی حرکت و کار در تمام کشورهای عضو را اعطا می‌کند.

پرسش و پاسخ‌های متداول درباره ویزا و اقامت بلژیک

تفاوت اصلی بین ویزای نوع C و نوع D چیست؟

ویزای نوع C (شنگن) یک ویزای کوتاه‌مدت برای اقامت تا ۹۰ روز است و به شما اجازه اقامت دائم یا کار نمی‌دهد. اما ویزای نوع D یک ویزای بلندمدت (بیش از ۹۰ روز) است که به منظور خاصی مانند تحصیل یا کار صادر می‌شود و پیش‌نیاز دریافت کارت اقامت موقت در بلژیک است.

آیا با ویزای تحصیلی بلژیک می‌توانم کار کنم؟

بله، دارندگان ویزا و کارت اقامت تحصیلی مجاز هستند تا ۲۰ ساعت در هفته در طول سال تحصیلی و به صورت تمام‌وقت در تعطیلات رسمی دانشگاه کار کنند. این اجازه کار به صورت خودکار با کارت اقامت شما فعال می‌شود و نیازی به مجوز جداگانه ندارد.

فرآیند رسیدگی به درخواست ویزای بلندمدت بلژیک چقدر طول می‌کشد؟

زمان پردازش درخواست ویزای نوع D می‌تواند بسیار متغیر باشد و به نوع ویزا، کامل بودن مدارک و حجم کاری سفارت بستگی دارد. این فرآیند می‌تواند از چند هفته تا چند ماه (گاهی تا ۴-۵ ماه برای موارد پیچیده مانند الحاق به خانواده) به طول انجامد. توصیه می‌شود حداقل ۳ تا ۴ ماه قبل از تاریخ سفر برنامه‌ریزی شده، برای ویزا اقدام کنید.

تمکن مالی مورد نیاز برای ویزا و اقامت بلژیک چقدر است؟

مبلغ تمکن مالی بسته به نوع ویزا متفاوت است. برای ویزای تحصیلی، شما باید نشان دهید که به ازای هر ماه اقامت، مبلغ مشخصی (در حال حاضر حدود ۷۸۹ یورو) در حساب خود دارید. برای ویزای کاری، قرارداد کاری شما به عنوان تمکن مالی محسوب می‌شود. برای ویزای الحاق به خانواده، فرد مقیم در بلژیک باید درآمد ماهانه مشخصی (حدود ۱۹۰۰ یورو پس از کسر مالیات) داشته باشد.

آیا پس از ورود به بلژیک می‌توانم نوع اقامتم را تغییر دهم؟

تغییر نوع اقامت (مثلاً از تحصیلی به کاری) امکان‌پذیر است، اما نیازمند داشتن شرایط لازم است. برای مثال، یک دانشجو پس از فارغ‌التحصیلی می‌تواند برای “سال جستجوی کار” درخواست دهد و در صورت یافتن شغل مناسب، برای دریافت کارت اقامت کاری (Single Permit) اقدام کند. این تغییرات باید از داخل بلژیک و قبل از انقضای کارت اقامت فعلی انجام شود.