ویزا و اقامت ایرلند

ویزا و اقامت ایرلند، فرآیندی کلیدی برای افرادی است که قصد ورود و سکونت در «جزیره زمرد» را دارند. ایرلند، به عنوان یکی از اعضای اتحادیه اروپا (EU) اما خارج از منطقه شینگن، دارای سیستم مهاجرتی منحصربه‌فردی است. درک تفاوت‌های اساسی بین «ویزا» (که صرفاً مجوز ورود به کشور است) و «اجازه اقامت» (که مجوز ماندن طولانی‌مدت در کشور است) اولین گام برای هرگونه برنامه‌ریزی مهاجرتی موفق به این کشور محسوب می‌شود. سیستم مهاجرتی ایرلند بر پایه انواع مختلف ویزاها برای اهداف گوناگون و سیستمی از «مُهرها» (Stamps) برای طبقه‌بندی اجازه‌های اقامت بنا شده است. این مقاله به صورت جامع به بررسی انواع ویزا و اقامت ایرلند و مسیرهای اصلی دستیابی به آن‌ها می‌پردازد.

متقاضیان ورود به ایرلند (از کشورهای خارج از اتحادیه اروپا/منطقه اقتصادی اروپا مانند ایران) ابتدا باید بر اساس هدف خود (مانند گردشگری، تحصیل، کار یا الحاق به خانواده) برای ویزای مناسب درخواست دهند. پس از ورود به ایرلند برای اقامت‌های بیش از ۹۰ روز، فرد باید در اداره مهاجرت ایرلند (INIS – Immigration Service Delivery) ثبت‌نام کرده و اجازه اقامت متناسب با شرایط خود را دریافت کند. این اجازه اقامت است که حقوق و محدودیت‌های فرد، از جمله اجازه کار یا تحصیل را در طول حضورش در ایرلند مشخص می‌کند.

درک سیستم ویزای ایرلند: دروازه ورود به کشور

اولین مرحله در فرآیند ویزا و اقامت ایرلند، دریافت ویزای ورودی است. ویزاهای ایرلند به طور کلی به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: ویزای کوتاه مدت (نوع C) و ویزای بلند مدت (نوع D).

۱. ویزای کوتاه مدت ایرلند (Short Stay ‘C’ Visa)

این نوع ویزا برای اقامت تا حداکثر ۹۰ روز (سه ماه) در ایرلند صادر می‌شود. دارندگان این ویزا مجاز به کار (چه با حقوق و چه بدون حقوق) یا استفاده از خدمات دولتی نیستند. این ویزاها معمولاً قابل تمدید در داخل ایرلند نیستند و فرد باید پس از اتمام ۹۰ روز، کشور را ترک کند. اهداف رایج برای دریافت ویزای نوع C عبارتند از:

• ویزای توریستی: برای اهداف گردشگری و بازدید از جاذبه‌های ایرلند.
• ویزای بازدید خانواده/دوستان: برای دیدار با اعضای خانواده یا دوستانی که به صورت قانونی در ایرلند اقامت دارند.
• ویزای تجاری (Business Visa): برای شرکت در جلسات کاری، کنفرانس‌ها یا مذاکرات تجاری کوتاه مدت.
• ویزای تحصیلی کوتاه مدت: برای شرکت در دوره‌های آموزشی یا زبان که کمتر از ۹۰ روز طول می‌کشند.

۲. ویزای بلند مدت ایرلند (Long Stay ‘D’ Visa)

این نوع ویزا برای افرادی صادر می‌شود که قصد اقامت در ایرلند برای مدتی بیش از ۹۰ روز را دارند. دریافت ویزای نوع D به معنای اجازه اقامت دائم نیست، بلکه صرفاً به شما اجازه می‌دهد تا برای هدف مشخصی (مانند کار یا تحصیل) وارد ایرلند شوید. پس از ورود، شما باید حتماً در اداره مهاجرت ثبت‌نام کنید تا «اجازه اقامت» (Permission to Remain) یا همان کارت IRP (Irish Residence Permit) خود را دریافت نمایید. مهم‌ترین انواع ویزای بلند مدت برای شروع فرآیند ویزا و اقامت ایرلند عبارتند از:

• ویزای تحصیلی ایرلند (Study Visa): برای دانشجویانی که در یک دوره تحصیلی تمام‌وقت و معتبر (در لیست ILEP) پذیرفته شده‌اند.
• ویزای کاری ایرلند (Employment Visa): برای افرادی که دارای مجوز کار معتبر (Employment Permit) از وزارت کار ایرلند هستند.
• ویزای الحاق به خانواده ایرلند (Family Reunification): برای پیوستن به یکی از اعضای خانواده (مانند همسر) که شهروند ایرلند است یا اقامت قانونی معتبری در این کشور دارد.

سیستم اجازه اقامت ایرلند (Stamps): کلید زندگی بلندمدت

پس از ورود به ایرلند با ویزای نوع D، بخش دوم فرآیند ویزا و اقامت ایرلند آغاز می‌شود. اجازه اقامت شما در قالب یک «مُهر» (Stamp) بر روی کارت اقامت (IRP) شما مشخص می‌شود. این مهرها که از Stamp 0 تا Stamp 6 متغیر هستند، تعیین‌کننده دقیق حقوق، محدودیت‌ها و شرایط اقامت شما در ایرلند می‌باشند.

Stamp 2: اجازه اقامت تحصیلی در ایرلند

این مهر به دانشجویان بین‌المللی اعطا می‌شود که در یک دوره تمام‌وقت و مورد تایید ثبت‌نام کرده‌اند. دارندگان Stamp 2 مجاز به کار پاره‌وقت (تا ۲۰ ساعت در هفته در طول ترم تحصیلی و تا ۴۰ ساعت در هفته در تعطیلات رسمی) هستند. این نوع اقامت معمولاً به عنوان اقامت قابل محاسبه برای شهروندی (Naturalisation) در نظر گرفته نمی‌شود.

Stamp 1: اجازه اقامت کاری در ایرلند

این مهر به افرادی اعطا می‌شود که دارای مجوز کار معتبر (Employment Permit) هستند. این مهر به دارنده اجازه می‌دهد تا تمام‌وقت مطابق با شرایط مجوز کار خود کار کند. اقامت با Stamp 1 معمولاً به عنوان اقامت قابل محاسبه برای شهروندی محسوب می‌شود.

Stamp 1G: اجازه اقامت فارغ‌التحصیلان در ایرلند

این مهر بسیار مهم به فارغ‌التحصیلان واجد شرایط مقاطع کارشناسی، ارشد و دکترا اعطا می‌شود (تحت برنامه Third Level Graduate Programme). Stamp 1G به فارغ‌التحصیلان اجازه می‌دهد تا پس از اتمام تحصیل، برای مدتی مشخص (مثلاً ۱۲ تا ۲۴ ماه) در ایرلند بمانند و به دنبال کار بگردند یا به صورت تمام‌وقت کار کنند. این مهر پلی حیاتی بین اقامت تحصیلی و اقامت کاری است.

Stamp 3: اجازه اقامت وابسته در ایرلند

این مهر معمولاً به همسران یا وابستگان دارندگان ویزای کاری (Stamp 1) یا ویزاهای دیگر اعطا می‌شود. دارندگان Stamp 3 مجاز به کار یا راه‌اندازی کسب‌وکار در ایرلند نیستند و صرفاً اجازه اقامت به عنوان همراه را دارند. (در برخی موارد امکان درخواست مجوز کار جداگانه وجود دارد).

Stamp 4: اقامت بلندمدت و کلیدی در فرآیند ویزا و اقامت ایرلند

Stamp 4 یکی از مطلوب‌ترین انواع اجازه اقامت در ایرلند است. این مهر به فرد اجازه می‌دهد تا بدون نیاز به مجوز کار، در ایرلند زندگی، کار و تجارت کند. این مهر معمولاً در شرایط زیر اعطا می‌شود:

• پس از چند سال اقامت قانونی با مجوز کار (مثلاً ۲ سال با مجوز مهارت‌های حیاتی یا ۵ سال با مجوز کار عمومی).
• به همسران شهروندان ایرلندی.
• به افرادی که اقامت بلندمدت دریافت کرده‌اند.

اقامت با Stamp 4 به طور کامل برای محاسبه زمان مورد نیاز شهروندی در نظر گرفته می‌شود.

Stamp 5: اقامت دائم ایرلند (Without Condition As To Time)

این مهر معادل اقامت دائم است. افرادی که به مدت طولانی (مثلاً ۸ سال) به صورت قانونی در ایرلند اقامت داشته‌اند، می‌توانند برای Stamp 5 درخواست دهند. این مهر به فرد اجازه می‌دهد تا بدون محدودیت زمانی در ایرلند بماند (اگرچه خود کارت IRP باید تمدید شود).

مسیرهای اصلی ویزا و اقامت ایرلند (روش‌های مهاجرتی)

چندین مسیر اصلی برای دریافت ویزای بلندمدت و در نهایت اقامت ایرلند وجود دارد.

۱. ویزا و اقامت ایرلند از طریق کار

این مسیر یکی از رایج‌ترین راه‌هاست و نیازمند دریافت پیشنهاد شغلی (Job Offer) از یک کارفرمای ایرلندی و اخذ مجوز کار (Employment Permit) است. دو نوع اصلی مجوز کار عبارتند از:

• مجوز مهارت‌های حیاتی (Critical Skills Employment Permit): برای مشاغلی که ایرلند در آن‌ها با کمبود نیرو مواجه است (مانند IT، مهندسی، بهداشت). این مسیر سریع‌ترین راه برای رسیدن به Stamp 4 (معمولاً پس از ۲ سال) است.
• مجوز کار عمومی (General Employment Permit): برای سایر مشاغل که نیازمند «آزمون بازار کار» (Labour Market Needs Test) هستند. این مسیر معمولاً پس از ۵ سال منجر به اقامت Stamp 4 می‌شود.

۲. ویزا و اقامت ایرلند از طریق تحصیل

همانطور که گفته شد، دانشجویان با دریافت پذیرش و اثبات تمکن مالی، ویزای تحصیلی (Stamp 2) دریافت می‌کنند. جذابیت این روش در وجود Stamp 1G پس از فارغ‌التحصیلی است که به دانشجو فرصت می‌دهد وارد بازار کار شده و مسیر خود را به سمت Stamp 1 و سپس Stamp 4 تغییر دهد.

۳. ویزا و اقامت ایرلند از طریق الحاق خانواده

افرادی که همسر یا شریک مدنی یک شهروند ایرلندی هستند، می‌توانند برای اقامت بر این اساس درخواست دهند. همچنین، همسران و فرزندان افرادی که دارای مجوزهای اقامت معتبر (مانند Stamp 1 یا Stamp 4) هستند، می‌توانند تحت شرایط خاصی (از جمله اثبات تمکن مالی کافی توسط حامی) برای پیوستن به خانواده خود درخواست ویزا و اقامت ایرلند را بدهند.

۴. ویزا و اقامت ایرلند از طریق سرمایه‌گذاری

برنامه‌هایی مانند «برنامه سرمایه‌گذار مهاجر» (IIP) وجود دارند که به افرادی که سرمایه‌گذاری قابل توجهی (مثلاً حداقل یک میلیون یورو در یک شرکت ایرلندی یا کمک‌های بشردوستانه) انجام می‌دهند، اجازه اقامت Stamp 4 را برای خود و خانواده‌شان اعطا می‌کنند. (توجه: این برنامه‌ها ممکن است متوقف یا شرایط آن‌ها تغییر کند).

از اقامت موقت تا شهروندی ایرلند (Naturalisation)

هدف نهایی بسیاری از افراد در مسیر ویزا و اقامت ایرلند، دریافت شهروندی و پاسپورت معتبر این کشور است. ایرلند تابعیت مضاعف را به رسمیت می‌شناسد.

برای درخواست شهروندی ایرلند از طریق «تابعیت بر اساس اقامت» (Naturalisation)، متقاضی باید شرایط خاصی را احراز کند. مهم‌ترین شرط، داشتن «اقامت قابل محاسبه» (Reckonable Residence) است. به طور کلی، متقاضی باید ثابت کند که در طول سال‌های مشخصی (مثلاً ۸ یا ۹ سال) قبل از درخواست، مجموعاً ۵ سال (معادل ۱۸۲۵ روز) به صورت قانونی در ایرلند اقامت داشته است. این اقامت باید شامل یک سال کامل و بدون وقفه بلافاصله قبل از تاریخ درخواست باشد.

مهم است که بدانید اقامت تحصیلی (Stamp 2) و اقامت فارغ‌التحصیلی (Stamp 1G) معمولاً جزو این ۵ سال اقامت قابل محاسبه برای شهروندی محسوب نمی‌شوند. محاسبه زمان معمولاً از زمانی آغاز می‌شود که فرد اقامت کاری (مانند Stamp 1) یا اقامت Stamp 4 دریافت می‌کند. برای همسران شهروندان ایرلندی، این مدت زمان به طور قابل توجهی کوتاه‌تر است (مثلاً ۳ سال اقامت).

سوالات متداول (FAQ) درباره ویزا و اقامت ایرلند

در این بخش به پنج پرسش پرتکرار در مورد فرآیند ویزا و اقامت ایرلند پاسخ می‌دهیم.

۱. آیا ایرلند عضو منطقه شینگن است؟ ویزای ایرلند با ویزای شینگن چه تفاوتی دارد؟

خیر، ایرلند عضو منطقه شینگن نیست. این یک نکته بسیار مهم است. ویزای شینگن به شما اجازه ورود به ایرلند را نمی‌دهد و ویزای ایرلند نیز به شما اجازه ورود به کشورهای حوزه شینگن (مانند آلمان، فرانسه یا ایتالیا) را نمی‌دهد. ایرلند و بریتانیا یک «منطقه سفر مشترک» (CTA) دارند، اما این موضوع نیز قوانین خاص خود را دارد.

۲. آیا با ویزای توریستی (نوع C) می‌توانم در ایرلند به دنبال کار بگردم؟

خیر. ویزای توریستی یا هر ویزای کوتاه مدت نوع C به طور اکید شما را از کار کردن (با حقوق یا بدون حقوق) یا جستجوی فعالانه کار منع می‌کند. هدف شما از ورود باید صرفاً گردشگری یا بازدید باشد. تلاش برای تغییر این نوع ویزا به ویزای کاری یا اقامت بلندمدت از داخل ایرلند تقریباً غیرممکن است.

۳. تفاوت اصلی بین Stamp 1 و Stamp 4 در سیستم اقامت ایرلند چیست؟

تفاوت اصلی در «مجوز کار» است. دارنده Stamp 1 به یک کارفرمای خاص یا یک مجوز کار خاص وابسته است و نمی‌تواند آزادانه شغل خود را عوض کند (مگر با دریافت مجوز جدید). اما دارنده Stamp 4 نیازی به مجوز کار ندارد و می‌تواند برای هر کارفرمایی در هر شغلی کار کند، یا حتی کسب‌وکار خود را راه‌اندازی کند. Stamp 4 انعطاف‌پذیری بسیار بیشتری دارد.

۴. آیا اقامت تحصیلی (Stamp 2) جزو سابقه لازم برای شهروندی ایرلند حساب می‌شود؟

به طور کلی، خیر. زمان سپری شده با ویزای تحصیلی (Stamp 2) و همچنین ویزای فارغ‌التحصیلی (Stamp 1G) به عنوان «اقامت قابل محاسبه» (Reckonable Residence) برای درخواست شهروندی از طریق تابعیت (Naturalisation) محسوب نمی‌شود. محاسبه ۵ سال اقامت لازم، معمولاً از زمانی شروع می‌شود که فرد ویزای کاری (Stamp 1) یا اقامت (Stamp 4) دریافت می‌کند.

۵. سریع‌ترین راه برای دریافت اقامت دائم (Stamp 4) ایرلند کدام است؟

معمولاً دو مسیر سریع‌تر وجود دارد: ۱) ازدواج با یک شهروند ایرلندی که منجر به اعطای مستقیم Stamp 4 (پس از اثبات رابطه) می‌شود. ۲) دریافت مجوز کار مهارت‌های حیاتی (Critical Skills Employment Permit)؛ در این مسیر، متقاضی پس از تنها ۲ سال کار با Stamp 1، می‌تواند مستقیماً برای Stamp 4 درخواست دهد.