مهاجرت به اسکاتلند

مهاجرت به اسکاتلند، فرآیندی است که رویای زندگی در سرزمینی با تاریخ غنی، مناظر طبیعی خیره‌کننده، دانشگاه‌های معتبر جهانی و کیفیت بالای زندگی را برای بسیاری از افراد در سراسر جهان ترسیم می‌کند. اسکاتلند، به عنوان یکی از چهار کشور تشکیل‌دهنده پادشاهی متحده بریتانیا (UK)، با فرهنگ متمایز، شهرهای پرجنب‌وجوش مانند ادینبورگ و گلاسکو، و مردمی مهمان‌نواز، مقصدی جذاب برای متخصصان، دانشجویان و خانواده‌ها محسوب می‌شود. با این حال، درک این نکته حیاتی است که اسکاتلند سیستم مهاجرتی مستقلی ندارد؛ تمامی قوانین و فرآیندهای مهاجرتی آن تحت چارچوب قوانین مهاجرت بریتانیا و توسط وزارت کشور بریتانیا (Home Office) مدیریت می‌شود. بنابراین، هرگونه درخواست برای مهاجرت به اسکاتلند در واقع درخواستی برای ویزای بریتانیا با مقصد اسکاتلند خواهد بود.

در سال‌های اخیر، سیستم مهاجرتی بریتانیا دستخوش تغییرات بزرگی شده و به یک سیستم مبتنی بر امتیاز (Points-Based System) گذار کرده است. این سیستم طراحی شده تا نیروی کار ماهر و استعدادهای تحصیلی را از سراسر جهان جذب کند. مسیرهای اصلی برای مهاجرت به اسکاتلند شامل ویزای کار ماهر (Skilled Worker Visa)، ویزای تحصیلی (Student Visa) و ویزای فارغ‌التحصیلی (Graduate Route) است که هر کدام نیازمندی‌ها و شرایط خاص خود را دارند. این مقاله به بررسی جامع و کلی این مسیرها، چالش‌ها و مزایای زندگی در اسکاتلند می‌پردازد.

چرا مهاجرت به اسکاتلند یک انتخاب محبوب است؟

دلایل متعددی وجود دارد که افراد زیادی مهاجرت به اسکاتلند را به عنوان مقصد نهایی خود انتخاب می‌کنند. یکی از برجسته‌ترین دلایل، کیفیت بالای زندگی است. اسکاتلند به طور مداوم در شاخص‌های جهانی مربوط به تعادل کار و زندگی، ایمنی و رفاه اجتماعی رتبه‌های بالایی کسب می‌کند. شهرهای آن ترکیبی از تاریخ باستان و امکانات مدرن هستند.

دومین دلیل کلیدی، سیستم آموزشی و بهداشتی است. اسکاتلend میزبان برخی از قدیمی‌ترین و معتبرترین دانشگاه‌های جهان مانند دانشگاه ادینبورگ، دانشگاه گلاسکو و دانشگاه سنت اندروز است. علاوه بر این، سیستم خدمات بهداشت ملی (NHS) در اسکاتلend، خدمات درمانی گسترده و با کیفیتی را (پس از پرداخت هزینه اولیه ویزا به نام IHS) ارائه می‌دهد. همچنین، طبیعت بکر و مناظر دراماتیک، از ارتفاعات (Highlands) گرفته تا جزایر متعدد، کیفیت زندگی بی‌نظیری را برای علاقه‌مندان به فعالیت‌های خارج از منزل فراهم می‌کند. این عوامل در کنار هم، مهاجرت به اسکاتلند را به گزینه‌ای جذاب تبدیل کرده‌اند.

درک سیستم مهاجرتی بریتانیا و قوانین مهاجرت به اسکاتلند

همانطور که اشاره شد، هیچ مسیر جداگانه‌ای برای مهاجرت به اسکاتلند وجود ندارد. این کشور از سیستم مهاجرتی مبتنی بر امتیاز بریتانیا پیروی می‌کند. این سیستم شفافیت بیشتری را در فرآیند درخواست ویزا ایجاد کرده است. ایده اصلی این است که متقاضیان باید حداقل امتیاز لازم (معمولاً ۷۰ امتیاز برای ویزای کاری) را از طریق ترکیبی از عوامل مانند پیشنهاد شغلی، سطح مهارت، مدرک زبان و میزان حقوق کسب کنند.

این سیستم به دولت بریتانیا (و در نتیجه اسکاتلند) اجازه می‌دهد تا بر اساس نیازهای اقتصادی، جذب متخصصان در بخش‌های خاص را اولویت‌بندی کند. بنابراین، اولین قدم برای هرگونه برنامه‌ریزی جهت مهاجرت به اسکاتلند، شناسایی دقیق نوع ویزایی است که با شرایط، مهارت‌ها و اهداف شما مطابقت دارد. رایج‌ترین این مسیرها، ویزاهای تحصیلی و کاری هستند که در ادامه به تفصیل بررسی می‌شوند.

مسیرهای اصلی مهاجرت به اسکاتلند: مهاجرت تحصیلی

یکی از محبوب‌ترین و در دسترس‌ترین روش‌ها برای مهاجرت به اسکاتلند، اقدام از طریق ویزای تحصیلی (Student Visa) است. دانشگاه‌های اسکاتلend شهرت جهانی دارند و سالانه هزاران دانشجوی بین‌المللی را جذب می‌کنند. این مسیر نه تنها منجر به کسب یک مدرک معتبر می‌شود، بلکه می‌تواند پله‌ای برای اقامت طولانی‌مدت‌تر از طریق ویزاهای کاری پس از تحصیل باشد.

شرایط ویزای تحصیلی برای مهاجرت به اسکاتلند

برای دریافت ویزای تحصیلی جهت مهاجرت به اسکاتلند، متقاضیان باید چندین شرط کلیدی را برآورده کنند. مهم‌ترین مدرک، دریافت «تأییدیه پذیرش برای تحصیل» (Confirmation of Acceptance for Studies – CAS) از یک موسسه آموزشی معتبر (دانشگاه یا کالج) در اسکاتلend است که دارای مجوز حمایت مالی از دانشجویان بین‌المللی باشد.

سایر الزامات کلیدی عبارتند از:

• تمکن مالی: متقاضی باید نشان دهد که بودجه کافی برای پرداخت کامل شهریه سال اول و همچنین هزینه‌های زندگی برای مدت مشخصی (معمولاً ۹ ماه) را دارد. مبلغ دقیق هزینه‌های زندگی توسط دولت بریتانیا تعیین می‌شود (برای اسکاتلند که خارج از لندن است، این مبلغ معمولاً حدود ۱,۰۲۳ پوند در ماه برآورد می‌شود).
• مهارت زبان انگلیسی: متقاضی باید تسلط خود به زبان انگلیسی را از طریق شرکت در یکی از آزمون‌های مورد تایید (مانند آیلتس UKVI) اثبات کند. سطح مورد نیاز (معمولاً B2) بستگی به مقطع تحصیلی دارد.

ویزای Graduate Route: فرصتی طلایی پس از مهاجرت به اسکاتلند

یکی از جذاب‌ترین تحولات در سیستم مهاجرت به اسکاتلند برای دانشجویان، معرفی ویزای “Graduate Route” یا ویزای کار پس از تحصیل (PSW) است. این ویزا به دانشجویان بین‌المللی که با موفقیت دوره کارشناسی یا کارشناسی ارشد خود را در یک دانشگاه بریتانیایی (از جمله اسکاتلend) به پایان رسانده‌اند، اجازه می‌دهد تا به مدت دو سال (و برای فارغ‌التحصیلان دکترا به مدت سه سال) در این کشور بمانند و به دنبال کار بگردند یا کار کنند.

مزیت بزرگ این ویزا این است که نیازی به داشتن پیشنهاد شغلی (Job Offer) یا حمایت مالی (Sponsorship) از طرف کارفرما ندارد. این دوره دو ساله فرصتی حیاتی برای فارغ‌التحصیلان فراهم می‌کند تا تجربه کاری کسب کنند و کارفرمایی بیابند که مایل به حمایت مالی از آن‌ها برای ویزای کار ماهر (Skilled Worker Visa) باشد، که این امر فرآیند مهاجرت به اسکاتلند به صورت دائم را تسهیل می‌کند.

بررسی تخصصی مهاجرت به اسکاتلند از طریق کار (Skilled Worker)

مسیر اصلی برای مهاجرت به اسکاتلند به صورت بلندمدت و حرفه‌ای، از طریق ویزای کار ماهر (Skilled Worker Visa) است. این ویزا جایگزین ویزای Tier 2 قدیمی شده و بخش مرکزی سیستم مبتنی بر امتیاز است. برای واجد شرایط بودن، متقاضی باید مجموعاً ۷۰ امتیاز کسب کند.

این ۷۰ امتیاز به دو بخش تقسیم می‌شود: الزامات اجباری (۵۰ امتیاز) و امتیازات قابل تعویض (۲۰ امتیاز).

الزامات اجباری (۵۰ امتیاز) برای مهاجرت به اسکاتلند

این بخش از امتیازات غیرقابل مذاکره است و هسته اصلی واجد شرایط بودن برای مهاجرت به اسکاتلند از طریق کار را تشکیل می‌دهد:

1. پیشنهاد شغلی از کارفرمای مورد تایید (۲۰ امتیاز): شما باید یک پیشنهاد شغلی معتبر از کارفرمایی در اسکاتلend داشته باشید که توسط وزارت کشور بریتانیا به عنوان حامی مالی مجاز (Licensed Sponsor) تایید شده باشد.
2. شغل در سطح مهارت مناسب (۲۰ امتیاز): شغل پیشنهادی باید در سطح مهارت مورد نیاز (معمولاً RQF Level 3 یا معادل آن، که تقریباً برابر با سطح A-Level یا دیپلم فنی است) باشد. این بدان معناست که مشاغل بسیار ساده یا غیرماهر معمولاً واجد شرایط نیستند.
3. مهارت زبان انگلیسی (۱۰ امتیاز): متقاضی باید بتواند به زبان انگلیسی در سطح متوسط (معادل B1 در چارچوب CEFR) صحبت کند، بخواند، بنویسد و گوش دهد.

الزامات حقوق (۲۰ امتیاز) برای مهاجرت به اسکاتلند

۲۰ امتیاز باقی‌مانده معمولاً از طریق حقوق پیشنهادی کسب می‌شود. به طور کلی، حقوق پیشنهادی باید حداقل آستانه عمومی (مثلاً حدود ۲۵,۰۰۰ تا ۲۶,۰۰۰ پوند در سال، این رقم تقریبی است و تغییر می‌کند) یا نرخ رایج (Going Rate) برای آن شغل خاص، هر کدام که بالاتر باشد را برآورده کند.

با این حال، انعطاف‌پذیری‌هایی (Tradeable Points) وجود دارد. برای مثال، اگر شغل پیشنهادی در “لیست مشاغل مورد نیاز” (Shortage Occupation List) باشد، یا اگر متقاضی دارای مدرک دکترا در رشته مرتبط باشد، ممکن است بتواند با حقوقی کمتر از آستانه عمومی نیز واجد شرایط شود.

نقش لیست مشاغل مورد نیاز در مهاجرت به اسکاتلند

دولت بریتانیا لیستی از مشاغل را منتشر می‌کند که در اسکاتلend و سایر نقاط کشور با کمبود نیروی کار مواجه هستند. این لیست شامل مشاغلی در بخش‌های بهداشت و درمان (مانند پرستاران، پزشکان)، مهندسی، فناوری اطلاعات (مانند برنامه‌نویسان و تحلیلگران داده) و برخی مشاغل فنی دیگر است. اگر شغل شما در این لیست باشد، فرآیند مهاجرت به اسکاتلند آسان‌تر خواهد بود، زیرا معمولاً نیاز به آستانه حقوقی پایین‌تری دارد و هزینه درخواست ویزا نیز ممکن است کمتر باشد.

سایر روش‌های مهاجرت به اسکاتلند

اگرچه مسیرهای تحصیلی و کاری رایج‌ترین هستند، اما گزینه‌های دیگری نیز برای مهاجرت به اسکاتلند وجود دارد.

مهاجرت به اسکاتلند از طریق سرمایه‌گذاری و کارآفرینی

برای افرادی که به دنبال راه‌اندازی کسب‌وکار جدید در اسکاتلend هستند، ویزاهایی مانند ویزای نوآور (Innovator Visa) یا ویزای استارت‌آپ (Start-up Visa – که در حال تغییر است) وجود دارد. این ویزاها نیازمند یک ایده تجاری نوآورانه، قابل دوام و مقیاس‌پذیر هستند که باید توسط یک نهاد تاییدکننده (Endorsing Body) در بریتانیا تایید شود. این مسیرها پیچیده‌تر هستند و نیازمند طرح تجاری قوی و گاهی سرمایه اولیه مشخصی می‌باشند.

مهاجرت به اسکاتلند از طریق خانواده (Family Visa)

اگر همسر، شریک زندگی یا یکی از والدین شما شهروند بریتانیا یا فردی مقیم (Settled) در اسکاتلend باشد، شما می‌توانید برای مهاجرت به اسکاتلند از طریق ویزای خانواده اقدام کنید. این مسیر نیز نیازمند برآورده کردن شروطی مانند اثبات واقعی بودن رابطه، داشتن مهارت زبان انگلیسی در سطح پایه و برآورده کردن آستانه درآمدی مشخصی توسط حامی مالی (فرد مقیم در اسکاتلند) است.

هزینه‌های زندگی: چالشی در مهاجرت به اسکاتلند

یکی از ملاحظات مهم قبل از تصمیم‌گیری نهایی برای مهاجرت به اسکاتلند، برآورد دقیق هزینه‌های زندگی است. اگرچه هزینه‌های زندگی در اسکاتلend به طور کلی و به ویژه در مقایسه با لندن و جنوب شرقی انگلستان، مقرون‌به‌صرفه‌تر است، اما همچنان می‌تواند قابل توجه باشد.

هزینه مسکن و زندگی در شهرهای مختلف پس از مهاجرت به اسکاتلند

هزینه‌ها بسته به شهر محل سکونت شما بسیار متفاوت خواهد بود:

• ادینبورگ (Edinburgh): پایتخت اسکاتلend و زیباترین شهر آن، گران‌ترین شهر برای زندگی نیز محسوب می‌شود. هزینه‌های اجاره مسکن در ادینبورگ به طور قابل توجهی بالاتر از سایر نقاط است.
• گلاسکو (Glasgow): بزرگترین شهر اسکاتلend و قطب فرهنگی و تجاری آن. گلاسکو به طور کلی از ادینبورگ ارزان‌تر است و گزینه‌های مسکن متنوع‌تری را ارائه می‌دهد.
• شهرهای دیگر (مانند آبردین، داندی، استرلینگ): این شهرها معمولاً هزینه‌های زندگی و اجاره‌بهای پایین‌تری دارند، اگرچه آبردین به دلیل ارتباطش با صنعت نفت می‌تواند نوسانات قیمتی داشته باشد.

علاوه بر اجاره، باید هزینه‌هایی مانند مالیات شهرداری (Council Tax)، قبوض آب، برق و گاز را نیز در نظر گرفت.

هزینه‌های جانبی زندگی و مهاجرت به اسکاتلند

علاوه بر هزینه‌های جاری زندگی، فرآیند مهاجرت به اسکاتلند خود هزینه‌های اولیه‌ای دارد که باید در نظر گرفته شوند:

• هزینه درخواست ویزا: مبلغی که برای بررسی پرونده ویزای خود می‌پردازید.
• هزینه بهداشت مهاجرت (IHS): این یک هزینه اجباری قابل توجه است که متقاضیان ویزا برای دسترسی به خدمات NHS در طول اقامت خود می‌پردازند. این هزینه باید به صورت کامل در زمان درخواست ویزا پرداخت شود.
• هزینه تمکن مالی: مبلغی که باید در حساب بانکی خود برای اثبات توانایی پوشش هزینه‌های زندگی نشان دهید.

مزایا و معایب کلی مهاجرت به اسکاتلند

تصمیم برای مهاجرت به اسکاتلند باید با آگاهی کامل از جنبه‌های مثبت و چالش‌های پیش رو گرفته شود.

مزایای مهاجرت به اسکاتلند: کیفیت زندگی و فرهنگ

همانطور که قبلاً ذکر شد، مزایای اصلی شامل کیفیت بالای زندگی، دسترسی به طبیعت خیره‌کننده، سیستم آموزشی و درمانی قوی و رایگان بودن تحصیل در دانشگاه‌ها (برای دانشجویان اسکاتلندی و در شرایطی اتحادیه اروپا، نه دانشجویان بین‌المللی) است. فرهنگ اسکاتلend بسیار غنی است و مردم آن به مهمان‌نوازی و خونگرمی شهرت دارند. محیط شهرهای آن امن و برای خانواده‌ها بسیار مناسب است.

معایب و چالش‌های مهاجرت به اسکاتلند

بزرگترین و مشهورترین چالش زندگی در اسکاتلend، آب و هوا است. آب و هوا بسیار متغیر، اغلب بارانی، ابری و بادخیز است. زمستان‌ها می‌تواند طولانی و کم‌نور باشد که ممکن است بر روحیه‌ی برخی افراد تأثیر بگذارد. چالش دیگر می‌تواند یافتن شغل در بازارهای تخصصی‌تر باشد؛ اگرچه فرصت‌های شغلی در بخش‌های فناوری و بهداشت در حال رشد هستند، اما بازار کار به اندازه لندن گسترده نیست. همچنین، لهجه قوی اسکاتلندی (به ویژه در گلاسکو) ممکن است در ابتدا برای تازه‌واردان چالش‌برانگیز باشد.

پرسش و پاسخ‌های متداول درباره مهاجرت به اسکاتلند

در این بخش به برخی از سوالات رایج در مورد مهاجرت به اسکاتلند پاسخ می‌دهیم.

۱. آیا مهاجرت به اسکاتلند بدون مدرک زبان امکان‌پذیر است؟

خیر. تقریباً برای تمامی مسیرهای اصلی مهاجرت به اسکاتلند (چه تحصیلی و چه کاری از طریق Skilled Worker) اثبات تسلط به زبان انگلیسی در سطح مورد نیاز (مانند B1 برای کار یا B2 برای تحصیل) از طریق یک آزمون معتبر مانند آیلتس، الزامی است. تنها استثناها ممکن است برای ویزاهای بسیار خاص یا الحاق به خانواده در شرایطی خاص وجود داشته باشد.

۲. تفاوت اصلی قوانین مهاجرت به اسکاتلند با انگلستان چیست؟

هیچ تفاوتی در قوانین مهاجرت وجود ندارد. اسکاتلند و انگلستان هر دو بخشی از بریتانیا هستند و از یک سیستم مهاجرتی واحد که توسط وزارت کشور بریتانیا (Home Office) در لندن اداره می‌شود، پیروی می‌کنند. تفاوت‌ها در تجربه زندگی، هزینه‌ها، سیستم حقوقی داخلی، سیستم آموزشی و فرهنگ است، نه در قوانین ویزا.

۳. آیا می‌توانم پس از مهاجرت به اسکاتلند از خدمات درمانی رایگان استفاده کنم؟

بله. افرادی که با ویزاهای بلندمدت (بیش از ۶ ماه) مانند ویزای تحصیلی یا کاری به اسکاتلend مهاجرت می‌کنند، موظف به پرداخت هزینه‌ای به نام «هزینه بهداشت مهاجرت» (Immigration Health Surcharge – IHS) در زمان درخواست ویزا هستند. پس از پرداخت این هزینه، آن‌ها به طور کامل تحت پوشش خدمات بهداشت ملی (NHS) اسکاتلند قرار می‌گیرند و می‌توانند مانند شهروندان بریتانیایی از اکثر خدمات (مانند مراجعه به پزشک عمومی) به صورت رایگان استفاده کنند.

۴. هزینه مهاجرت به اسکاتلند به طور تقریبی چقدر است؟

هزینه بسیار متغیر است. این هزینه شامل چندین بخش است: ۱. هزینه درخواست ویزا (چند صد پوند)، ۲. هزینه اجباری IHS (که می‌تواند بسته به طول ویزا به چندین هزار پوند برسد)، ۳. هزینه اثبات تمکن مالی (که باید در حساب بانکی شما موجود باشد، مثلاً حدود ۱۰ تا ۱۲ هزار پوند برای هزینه‌های زندگی دانشجویی به علاوه شهریه)، و ۴. هزینه‌های جانبی مانند ترجمه مدارک، آزمون زبان و بلیط هواپیما.

۵. آیا اسکاتلند برنامه مهاجرتی جداگانه‌ای (مانند کبک در کانادا) دارد؟

خیر. این یک تصور اشتباه رایج است. اگرچه دولت اسکاتلend در گذشته پیشنهادهایی برای ایجاد مسیرهای مهاجرتی خاص منطقه‌ای برای رفع نیازهای جمعیتی خود ارائه داده است (مانند ویزای مناطق دورافتاده)، اما در حال حاضر، هیچ برنامه مهاجرتی جداگانه‌ای برای اسکاتلnd وجود ندارد و همه چیز تحت سیستم واحد بریتانیا عمل می‌کند.