تحصیل در اتریش

تحصیل در اتریش، یکی از جذاب‌ترین گزینه‌ها برای دانشجویان بین‌المللی، به‌ویژه ایرانیان، محسوب می‌شود. این کشور با داشتن دانشگاه‌های معتبر و تاریخی، کیفیت بالای زندگی، امنیت اجتماعی و هزینه‌های تحصیلی مقرون‌به‌صرفه در قلب اروپا، مقصدی ایده‌آل برای ادامه تحصیلات آکادمیک است. اتریش، کشوری با فرهنگ غنی، طبیعت بکر و اقتصادی پویا، محیطی چندفرهنگی و دوستانه را برای دانشجویان فراهم می‌کند.

سیستم آموزشی پیشرفته و ارتباط تنگاتنگ دانشگاه‌ها با صنعت، فرصت‌های شغلی مناسبی را پس از فارغ‌التحصیلی برای دانشجویان ایجاد می‌کند. در این مقاله جامع، به بررسی تمامی جنبه‌های تحصیل در این کشور زیبا، از شرایط پذیرش و هزینه‌ها گرفته تا بورسیه‌های تحصیلی و شرایط کار دانشجویی، خواهیم پرداخت تا شما را در مسیر مهاجرت تحصیلی به اتریش یاری کنیم.

چرا تحصیل در اتریش یک انتخاب هوشمندانه است؟

انتخاب اتریش به‌عنوان مقصد تحصیلی مزایای متعددی دارد که آن را از سایر کشورهای اروپایی متمایز می‌کند. اولین و مهم‌ترین مزیت، هزینه‌های تحصیلی بسیار پایین در دانشگاه‌های دولتی است. دانشجویان خارج از اتحادیه اروپا (Non-EU) تنها با پرداخت شهریه‌ای اندک در هر ترم می‌توانند در بهترین دانشگاه‌های این کشور به تحصیل بپردازند.

این هزینه در مقایسه با کشورهای انگلیسی‌زبان مانند آمریکا، کانادا یا بریتانیا بسیار ناچیز است. دومین دلیل، کیفیت بالای آموزش و اعتبار جهانی دانشگاه‌های اتریش است. دانشگاه‌هایی مانند دانشگاه وین، دانشگاه صنعتی وین و دانشگاه اینسبروک در رتبه‌بندی‌های معتبر جهانی جایگاه ویژه‌ای دارند و مدارک آن‌ها در سراسر جهان به رسمیت شناخته می‌شود. علاوه بر این، تحصیل در اتریش به معنای زندگی در کشوری با رفاه اجتماعی بالا، امنیت فوق‌العاده و سیستم حمل‌ونقل عمومی کارآمد است. موقعیت جغرافیایی اتریش در مرکز اروپا نیز به دانشجویان این امکان را می‌دهد که به‌راحتی به سایر کشورهای اروپایی سفر کرده و با فرهنگ‌های مختلف آشنا شوند.

شرایط عمومی برای پذیرش و تحصیل در اتریش

برای شروع فرآیند تحصیل در اتریش، متقاضیان باید شرایط خاصی را برآورده کنند. مهم‌ترین شرط برای ورود به دوره کارشناسی یا کارشناسی ارشد در اتریش، داشتن گواهی قبولی در کنکور سراسری ایران در همان رشته و مقطع تحصیلی مورد نظر است. به عبارت دیگر، شما باید در دانشگاه‌های دولتی ایران در رشته‌ای که قصد تحصیل آن را در اتریش دارید، پذیرفته شده باشید. این یکی از شروط اصلی و منحصر به فرد اتریش است. برای مقطع دکتری، داشتن مدرک کارشناسی ارشد معتبر و یک پروپوزال تحقیقاتی قوی الزامی است.

یکی دیگر از شرایط کلیدی، ارائه مدرک زبان است. اکثر رشته‌ها در دانشگاه‌های اتریش به زبان آلمانی تدریس می‌شوند. بنابراین، داشتن مدرک زبان آلمانی در سطح B2 یا C1 (بسته به دانشگاه و رشته) ضروری است. البته برخی از دانشگاه‌ها دوره‌های زبان آلمانی را قبل از شروع ترم اصلی ارائه می‌دهند. همچنین، تعداد رشته‌هایی که به زبان انگلیسی تدریس می‌شوند، به‌ویژه در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری، رو به افزایش است. برای این رشته‌ها، ارائه مدرک آیلتس با نمره حداقل ۶.۵ یا تافل معادل آن الزامی است. علاوه بر این، متقاضیان باید تمکن مالی کافی برای پوشش هزینه‌های زندگی خود در طول یک سال را اثبات کنند.

هزینه‌های زندگی و تحصیل در اتریش برای دانشجویان بین‌المللی

یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های متقاضیان، برآورد هزینه‌های تحصیل و زندگی است. همان‌طور که اشاره شد، تحصیل در اتریش از نظر شهریه بسیار مقرون‌به‌صرفه است. دانشجویان غیراروپایی در دانشگاه‌های دولتی معمولاً شهریه‌ای در حدود ۷۲۶ یورو برای هر ترم پرداخت می‌کنند. علاوه بر این، مبلغی حدود ۲۰ یورو نیز به‌عنوان هزینه عضویت در اتحادیه دانشجویی (ÖH) در هر ترم دریافت می‌شود.

هزینه‌های زندگی بسته به شهر و سبک زندگی دانشجو متغیر است، اما به‌طور متوسط، یک دانشجو بین ۹۰۰ تا ۱۱۰۰ یورو در ماه نیاز دارد. بخش عمده این هزینه مربوط به مسکن است. اجاره یک اتاق در خوابگاه دانشجویی بین ۳۰۰ تا ۴۵۰ یورو و اجاره یک آپارتمان کوچک در شهرهای بزرگی مانند وین می‌تواند بیشتر باشد. سایر هزینه‌ها شامل خوراک (حدود ۲۵۰-۳۰۰ یورو)، حمل‌ونقل (دانشجویان می‌توانند بلیط ترمی با تخفیف ویژه خریداری کنند)، بیمه درمانی (حدود ۶۰ یورو در ماه) و سایر هزینه‌های شخصی می‌شود. مدیریت صحیح هزینه‌ها و استفاده از تخفیف‌های دانشجویی می‌تواند به کاهش قابل توجه مخارج ماهانه کمک کند.

معرفی بهترین دانشگاه‌ها برای تحصیل در اتریش

اتریش میزبان چندین دانشگاه با رتبه جهانی عالی است که فرصت‌های تحصیلی بی‌نظیری را ارائه می‌دهند. انتخاب دانشگاه مناسب بستگی به رشته تحصیلی و اهداف شما دارد.

دانشگاه وین (University of Vienna)

قدیمی‌ترین و بزرگ‌ترین دانشگاه اتریش که در سال ۱۳۶۵ میلادی تأسیس شده است. این دانشگاه طیف وسیعی از رشته‌ها را در علوم انسانی، علوم اجتماعی، حقوق، علوم طبیعی و الهیات ارائه می‌دهد و همواره در بین ۲۰۰ دانشگاه برتر جهان قرار دارد.

دانشگاه صنعتی وین (TU Wien)

این دانشگاه یکی از برترین دانشگاه‌های فنی و مهندسی در اروپاست و بر تحقیقات و نوآوری تمرکز دارد. اگر به دنبال تحصیل در رشته‌های مهندسی، معماری، کامپیوتر و علوم پایه هستید، دانشگاه صنعتی وین یک انتخاب فوق‌العاده برای مسیر تحصیل در اتریش است.

دانشگاه اینسبروک (University of Innsbruck)

واقع در قلب کوه‌های آلپ، این دانشگاه به‌خاطر تحقیقات برجسته در زمینه علوم طبیعی، به‌ویژه فیزیک، و همچنین علوم انسانی شهرت دارد. محیط زیبا و فرصت‌های ورزشی زمستانی، این دانشگاه را برای دانشجویان بسیار جذاب کرده است.

دانشگاه گراتس (University of Graz)

دومین دانشگاه قدیمی اتریش که در زمینه‌های مختلفی از جمله علوم زیستی و مطالعات اروپای جنوب شرقی فعالیت‌های تحقیقاتی گسترده‌ای دارد. شهر گراتس نیز یک شهر دانشجویی پرجنب‌وجوش با هزینه‌های زندگی مناسب‌تر نسبت به وین است.

مراحل اپلای و مدارک لازم برای تحصیل در اتریش

فرآیند اپلای برای دانشگاه‌های اتریش باید با دقت و زمان‌بندی مناسب انجام شود. معمولاً دو ددلاین اصلی برای ارسال مدارک وجود دارد: یکی برای ترم زمستان (که تا اوایل سپتامبر است) و دیگری برای ترم تابستان (تا اوایل فوریه). مراحل کلی اپلای به شرح زیر است:

1. انتخاب دانشگاه و رشته: با مراجعه به وب‌سایت‌های دانشگاه‌ها، رشته مورد نظر خود را پیدا کرده و پیش‌نیازهای آن را به‌دقت بررسی کنید.
2. آماده‌سازی مدارک: مدارک مورد نیاز را جمع‌آوری و ترجمه رسمی کنید.
3. ثبت‌نام آنلاین: در پورتال آنلاین دانشگاه مورد نظر ثبت‌نام کرده و فرم درخواست را تکمیل کنید.
4. ارسال مدارک: مدارک ترجمه شده و تأیید شده را از طریق پست برای دانشگاه ارسال کنید. برخی دانشگاه‌ها ممکن است فرآیند را کاملاً آنلاین انجام دهند.
5. دریافت نامه پذیرش: پس از بررسی مدارک، در صورت واجد شرایط بودن، نامه پذیرش برای شما صادر می‌شود.

مدارک اصلی مورد نیاز برای اپلای و تکمیل فرآیند تحصیل در اتریش عبارتند از:

• فرم تکمیل شده درخواست پذیرش
• پاسپورت معتبر
• ترجمه رسمی مدارک تحصیلی (دیپلم، پیش‌دانشگاهی، کارشناسی و ریزنمرات)
• گواهی قبولی در کنکور سراسری (برای مقطع کارشناسی)
• مدرک زبان آلمانی یا انگلیسی
• انگیزه‌نامه (SOP)
• توصیه‌نامه (برای مقاطع تحصیلات تکمیلی)
• رزومه (CV)

توجه داشته باشید که تمامی مدارک فارسی باید به زبان آلمانی ترجمه شده و به تأیید دادگستری، وزارت امور خارجه و سفارت اتریش در تهران برسند.

شرایط کار دانشجویی حین تحصیل در اتریش

دانشجویان بین‌المللی اجازه دارند حین تحصیل در اتریش به‌صورت پاره‌وقت کار کنند. این فرصت نه‌تنها به پوشش بخشی از هزینه‌های زندگی کمک می‌کند، بلکه تجربه کاری ارزشمندی را نیز فراهم می‌آورد. طبق قوانین، دانشجویان مقطع کارشناسی می‌توانند تا ۱۰ ساعت در هفته و دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد تا ۲۰ ساعت در هفته کار کنند. در ایام تعطیلات بین ترم، اجازه کار به‌صورت تمام‌وقت نیز وجود دارد. برای شروع به کار، دانشجو باید مجوز کار (Beschäftigungsbewilligung) را از اداره کار اتریش (AMS) دریافت کند. معمولاً کارفرما این فرآیند را برای دانشجو انجام می‌دهد. یافتن کار دانشجویی در شهرهای بزرگ مانند وین، گراتس و سالزبورگ به‌دلیل وجود فرصت‌های بیشتر، آسان‌تر است. تسلط به زبان آلمانی شانس شما را برای پیدا کردن کار مناسب به‌شدت افزایش می‌دهد.

بورسیه‌های تحصیلی برای کمک به تحصیل در اتریش

اگرچه هزینه‌های تحصیل در اتریش پایین است، اما بورسیه‌های تحصیلی مختلفی نیز برای حمایت از دانشجویان بین‌المللی وجود دارد. این بورسیه‌ها می‌توانند هزینه‌های زندگی و یا شهریه را پوشش دهند. یکی از مهم‌ترین منابع برای یافتن بورسیه، پایگاه داده OeAD (آژانس همکاری‌های بین‌المللی اتریش در آموزش و پژوهش) است. این سازمان بورسیه‌های مختلفی را که توسط دولت اتریش یا مؤسسات دیگر ارائه می‌شوند، مدیریت می‌کند. برخی از دانشگاه‌ها نیز بورسیه‌های مبتنی بر شایستگی (Merit-based) را به دانشجویان ممتاز خود اعطا می‌کنند. برای اطلاع از این بورسیه‌ها، باید به وب‌سایت دپارتمان یا دفتر بین‌الملل دانشگاه مورد نظر خود مراجعه کنید. رقابت برای دریافت بورسیه‌ها شدید است، بنابراین داشتن رزومه علمی قوی، نمرات بالا و انگیزه‌نامه متقاعدکننده از اهمیت بالایی برخوردار است.

مراحل دریافت ویزا و اقامت پس از تحصیل در اتریش

پس از دریافت نامه پذیرش از دانشگاه، باید برای دریافت ویزای تحصیلی اتریش (ویزای نوع D) اقدام کنید. این فرآیند باید از طریق سفارت اتریش در کشور خودتان انجام شود. مدارک اصلی برای درخواست ویزا شامل نامه پذیرش، اثبات تمکن مالی، گواهی عدم سوءپیشینه، بیمه درمانی مسافرتی، و گواهی رزرو محل اقامت در اتریش است. فرآیند بررسی پرونده ویزا ممکن است چندین ماه طول بکشد، بنابراین توصیه می‌شود حداقل ۳ تا ۴ ماه قبل از شروع ترم تحصیلی برای ویزا اقدام کنید.

یکی از بزرگ‌ترین مزایای تحصیل در اتریش، امکان اقامت پس از فارغ‌التحصیلی است. فارغ‌التحصیلان می‌توانند ویزای خود را به مدت ۱۲ ماه تمدید کنند تا در این مدت به دنبال کار بگردند. اگر در این بازه زمانی موفق به یافتن شغل مرتبط با رشته تحصیلی خود شوید، می‌توانید برای دریافت کارت قرمز-سفید-قرمز (Red-White-Red Card) اقدام کنید که یک مجوز اقامت و کار است و مسیر را برای اقامت دائم در اتریش هموار می‌سازد.

پرسش و پاسخ‌های متداول درباره تحصیل در اتریش

۱. آیا تحصیل در اتریش بدون مدرک زبان آلمانی ممکن است؟

بله، این امکان وجود دارد. برخی دانشگاه‌ها پذیرش مشروط می‌دهند و شما می‌توانید ابتدا در دوره‌های زبان آلمانی در اتریش شرکت کرده و پس از رسیدن به سطح مورد نیاز، تحصیل خود را در رشته اصلی آغاز کنید. علاوه بر این، تعداد زیادی از رشته‌ها در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری به زبان انگلیسی ارائه می‌شوند که برای ورود به آن‌ها تنها به مدرک زبان انگلیسی (آیلتس یا تافل) نیاز دارید.

۲. شرط قبولی در کنکور ایران برای تحصیل در اتریش چقدر جدی است؟

این شرط یکی از الزامات اصلی برای پذیرش در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد است. شما باید گواهی اشتغال به تحصیل یا قبولی در دانشگاه سراسری یا آزاد را در همان رشته‌ای که قصد تحصیل در اتریش را دارید، ارائه دهید. بدون این مدرک، شانس پذیرش شما بسیار کم خواهد بود.

۳. تمکن مالی مورد نیاز برای ویزای تحصیلی اتریش چقدر است؟

میزان تمکن مالی سالانه توسط دولت اتریش تعیین می‌شود و ممکن است تغییر کند. برای سال ۲۰۲۴، دانشجویان زیر ۲۴ سال باید مبلغی حدود ۶۷۰ یورو در ماه و دانشجویان بالای ۲۴ سال حدود ۱۲۱۷ یورو در ماه را اثبات کنند. این مبلغ باید برای یک سال کامل در یک حساب بانکی به نام دانشجو موجود باشد.

۴. آیا امکان تحصیل رایگان در اتریش وجود دارد؟

تحصیل به معنای واقعی “رایگان” نیست، اما بسیار ارزان است. دانشجویان غیراروپایی در دانشگاه‌های دولتی شهریه بسیار پایینی (حدود ۷۲۶ یورو در هر ترم) پرداخت می‌کنند. این مبلغ در مقایسه با سایر کشورهای پیشرفته تقریباً رایگان محسوب می‌شود.

۵. آیا می‌توانم پس از پایان تحصیل در اتریش بمانم و کار کنم؟

بله، دولت اتریش به فارغ‌التحصیلان بین‌المللی اجازه می‌دهد تا به مدت ۱۲ ماه پس از اتمام تحصیلات خود در این کشور بمانند و به دنبال کار بگردند. در صورت یافتن شغل مناسب، می‌توانید برای کارت اقامت کاری (Red-White-Red Card) درخواست دهید که می‌تواند به اقامت دائم منجر شود.